۲- رویکرد اجتماعی: این دیدگاه، خلاقیت را بیشتر امری گروهی دانسته که بر این اساس برای داشتن خلاقیت ،بر فراهم کردن عوامل گروهی تأکید می‌کند.

۳- رویکرد سازمانی: از این دیدگاه،خلاقیت متأثر از متغیرهای سطح سازمان می‌باشد.

۴- رویکرد سیستمی: خلاقیت در سازمان متأثر از عوامل متعددی است که می توان زمینه ظهور و بروز آن را از طریق فراهم کردن «عوامل فردی»،«عوامل محیطی»(گروهی و سازمانی)محقق نمود.

الف- عوامل فردی:

آیزنگ(۱۹۹۷) بر این عقیده است که تحقیقات انجام گرفته در طی سال‌های مختلف ‌در مورد افراد خلاق، عوامل مشترک شگفت انگیزی را نشان می‌دهد. مهمترین متغیرهای سطح فردی مؤثر بر خلاقیت عبارتند از:

۱- توانمندی: که متشکل از سه عنصر«هوشمندی »،«دانش» و «مهارت‌های فنی»است. پیتر دراکردر این مورد بیان می‌کند خلاقیت نیز مانند کوشش‌های دیگر نیاز به استعداد، دانش و مهارت دارد.

هوشمندی:

عبارت است از شایستگی ذاتی در یک زمینه خاص به عنوان مثال اگر فردی یصورت غریزی کنجکاو و یا کاریزما باشد این یک نوع هوشمندی است که هوشمندی هر فرد منحصر به فرد، ذاتی و اکتسابی است. هر انسان طبیعی در زمینه ای خاص می‌تواند خلاق باشد.

دانش:

برای ساختن توانمندی به دو گونه دانش مرتبط با زمینه هوشمندی وخلاقیت نیاز داریم که هر دو اکتسابی و قابل یاد گیری است.یکی دانش بنیادی و دیگری دانش تجربی، که دانش بنیادی ، دانش حاصل از کلاس‌های درس و کتاب‌های راهنما است و دانش تجربی ، دانشی است که نمی توان آن را از کلاس درس آموخت بلکه بایستی رفته رفته با تمرین ، خود را به نظم ویژه آنهاعادت داد. ویزبرگ در این زمینه عنوان می‌کند خلاقیت با دانسته های شخص شروع می شود.

مهارت های فنی : توانایی به کارگیری دانش حاصل از آموزش و تجربه در انجام وظایف مربوطه را شامل می شود.

۲- ویژگی‌های شخصیتی: خلاقیت فرد تابع ویژگی‌های شخصی اواست. بعضی از محققین دریافتند که وجود بعضی از ویژگی‌های شخصیتی در افراد در مقایسه با دیگران باعث خلاقیت بیشتری می شود. مهمترین صفات مشخصه افراد بسیار خلاق شامل«تصور قوی از خلاق بودن خود» «پشتکار و استقامت»،«ابهام پذیری»،«ریسک پذیری»،«استقلال»،«نیار به موفقیت»و«اعتماد به نفس» می‌باشد. در این زمینه مالتز بیان می‌کند” شما تا حدود زیادی همانی هستید که فکر می کنید و می توانید آنچه را که فکر می کنید از عهده شما ساخته است انجام دهید”. “هر چند خلاقیت مستلزم استعداد،دانش و مهارت است اما وقتی که این ها تامین شد، نیاز به سعی و تلاش وافر و کار سخت دارد.افراد خلاق ابهام را نوعی فرصت تلقی می‌کنند.

۳- سبک شناختی: عبارت است از روش ترجیحی فرد برای جمع‌ آوری، پردازش و ارزیابی اطلاعات. تحقیقات انجام شده نشان می‌دهد که سبک شناختی تاثیر مستقیم بر روی خلاقیت دارد.(آمابیل،۱۹۸۰) به عقیده کرتن(۱۹۹۹)همه افراد خلاق بوده و آن ها خلاقیت خود را به سبک و شیوه خاص خود نشان می‌دهند.بعضی خلاقیت خود را به شیوه نوآورانه و بعضی دیگر به شیوه انطباقی ارائه می‌کنند.خلاقیت نوآورانه وضع موجود را به روش انقلابی تغییر می‌دهد. خلاقیت انطباقی وضع موجود را حفظ کرده و آن را به شیوه تکاملی بهبود می بخشد که هر دو سبک مورد نیاز سازمان‌ها می‌باشند و جنبه کاربردی دارند. نتایج بیانگر این است که افراد با سبک نوآورانه تمایل بیشتری به خلاق بودن دارند تا آنهایی که دارای سبک انطباقی می‌باشند.

۴- هوش: یکی از پیش نیازهای خلاقیت است و پایین بودن درجه هوش فرد معمولا به پایین قرار گرفتن خلاقیت منجر می شود. اما هوش سرشار نیز دلالت بر خلاق بودن فرد نمی کند. در نتیجه محققین خلاقیت متوجه شده اند که خلاقیت سطح بالا و هم خلاقیت سطح پایین ، هر دو در افراد دارای هوش متوسط به بالا دیده می شود.(آمابیل،۱۹۸۰) از مجموع تحقیقات گسترده در زمینه رابطه ی هوش و خلاقیت می توان نتیجه گیری کرد که هوش زیاد لزوماًً به خلاقیت منجر نشده ، اما کم هوشی می‌تواند مانع خلاقیت شود.

۵- چالش پذیری: شاید بتوان گفت یکی از مؤثرترین کارها برای تحریک خلاقیت، برقراری تناسب بین توانمندی و چالش کاری است. مدیران می‌توانند افراد را به مشاغلی انتصاب کنند که با هوشمندی ، دانش و مهارت‌های آن ها همخوانی داشته باشد.در نتیجه یکی از مرسوم ترین روش‌ها برای سرکوب خلاقیت ناهماهنگی افراد با مشاغلشان می‌باشد.بدین صورت که بین فرد و شغلش پیوندی مصنوعی برقرار می شود.

ب – عوامل محیطی (گروهی و سازمانی):

حتی خلاق ترین افراد در محیط نامناسب ممکن است موفق نباشند.(جین و تریاندیس) با بیش از دو دهه تحقیق در زمینه ارتباط بین محیط کار و خلاقیت که در آن ده‌ها سازمان و صدها فرد و گروه مورد پژوهش قرار گرفتند ‌به این نتیجه رسیدند که خلاقیت به شدت متأثر از محیط کسب و کار است.فیدلر(۱۹۸۵) بیان می‌دارد، تغییر افراد دشوار است و بهترآن است که به جای تلاش برای تغییر دادن افراد، موقعیت (محیط) آن ها را تغییر داد. همان طوری که کشاورز نمی تواند جوانه را از دانه بیرون بیاورد، اما می‌تواند شرایط مناسب را برای رشد دانه فراهم سازد.‌در مورد خلاقیت نیز همین وضع صادق است.

۱- عوامل گروهی: انسان ذاتاً موجودی اجتماعی است. تمایل افرادبه معاشرت با یکدیگرهدفی فی ذاته دارد.بر اساس یکی از نظریه های اساسی درباره خلاقیت ، یکی از مهم ترین کارکردهای گروه، سینرژی خلاق می‌باشد.چنانچه فعالیت‌های خلاق در گروه انجام شود به صورت متزاید در آمده و حالت سینرژیکی به خود می‌گیرد. زیرا اعضای گروه به واسطه تفاوت‌های فردی ، ایده ها و راه حلهای بیشتر و بهتری ارائه خواهند کرد.خلاقیت در سازمان عمدتاً اقدامی تیمی است، که ناشی از فرایند تعامل بین اعضای گروه می‌باشد.چرا که عمده خروجی های خلاق سازمان نظیر سفینه ها،مدارس،پارکها،کامپیوتر و … نتیجه خلاقیت جمعی و گروهی است. بر این اساس مهمترین متغیرهای گروهی مؤثر بر خلاقیت عبارتند از:«اندازه گروه»،«تنوع گروه»،«انسجام گروه»،«سیستم ارتباطات گروه ».

اندازه گروه :

اندازه گروه بر رفتار گروه اثر می‌گذارد.تحقیقات نشان می‌دهد که برای انجام دادن کارهای تخصصی،‌گروه‌های کوچکتر

(۵ تا ۷ نفر)اثر بخش تر از ‌گروه‌های بزرگتر عمل می‌کنند.آمابیل و دبونو طی یک تحقیقاتی نشان دادند که ‌گروه‌های بین (۵ تا ۹ نفر)و(۴ تا ۸ نفر)عضو،از میزان خلاقیت قابل توجهی بر خوردارند.

تنوع گروه:

سبک دلبستگی ایمن: زوج­های دلبسته با همسرانشان به­گونه ­ای رفتار ‌می‌کنند که گویی پایه­ای امن برای اکتشاف جهان هستند. در چنین روابطی زوجین پاسخگوی نیازهای همسران خود هستند. خانواده­های دارای روابط دلبسته ایمن دارای ارتباطات سازگارانه و انعطاف­پذیر می­باشند.

سبک دلبستگی دوسوگرا: زوج­های دارای سبک دلبستگی دوسوگرا، مایلند نزدیک هم باشند در حالی­که از این نزدیکی ناراضی هستند. اعضای این­گونه خانواده ­ها درهم ادغام­شده و مرزهای غیرشفافی دارند.

سبک دلبستگی اجتنابی: زوج­هایی که دارای سبک دلبستگی اجتنابی هستند دور از هم و از هم ناراضی می­باشند. چنین خانواده­هایی از هم دور و مرزهای نفوذناپذیری دارند.

دلبستگی آشفته: روابط خانوادگی و زناشویی سبک دلبستگی آشفته دچار تعارض­های اعتقادی، رویگردانی، سرگردانی و با تغییر از صمیمیت به قهر و بالعکس همراه است (کار، ۲۰۰۰).

۲-۲-۲-۱-۱-۲- ایماگودرمانی^[۳۲]۱

در این رویکرد فرض بر این است که خاستگاه تمام آسیب­ها، ارتباط و مشکلات ارتباطی در گسیختگی پیوندهای کودکی ریشه دارد. این فرض وجود دارد که با تجربه ­های دوران کودکی در ارتباط با مراقبان در ذهن فرد یک تصویر نسبت به جنس مقابل شکل ‌می‌گیرد که از این تصویر با نام ایماگو نام برده می­ شود. در صورتی­که نیازهای اساسی دوران کودکی در حد مطلوب برآورده شوند یک تصویر خوب نسبت به جنس مخالف شکل ‌می‌گیرد. این ایماگو در انتخاب شریک زندگی و ارتباط با همسر نقش مهمی دارد. از این­رو سعی می­ شود با گفتگوی ایماگویی همسران به پویایی­های ارتباطی­شان در کودکی پی برده، همتاسازی­های منتقل­شده به رابطه امروزی را درک کرده و به تماس­های صمیمیانه روی آورند (هندریکس^[۳۳]۲، ۲۰۰۶).

۲-۲-۲-۱-۱-۳- روابط موضوعی

رویکرد روابط موضوعی یا ارتباط شیء مبتنی بر نظریه فروید و کارهای نظریه­پردازان اخیر مانند کوهات^[۳۴]۳، ماهلر^[۳۵]۴، فیربرن^[۳۶]۵ و وینیکات^[۳۷]۶ است. مفهوم­سازی این نظریه آن است که دشواری­های روابط جاری از تعامل اولیه والدین با کودک نشأت گرفته است (نیکولز و شوارتز، ۱۹۹۱). در زوج­درمانی از دیدگاه روابط شیء تاریخچه خانواده اصلی یکی از مواردی است که مورد توجه قرار ‌می‌گیرد؛ که از آن با عنوان ابژه­ها یا موضوعات قدیم یاد می­ شود. در جر و بحث­های زناشویی همچنان که دعوا و بحث شروع می­ شود زوجین علاوه بر کشمکش با شخص ناکام­کننده فعلی، به جنگ با ابژه­های قدیمی غیرقابل دسترس پس­روی ‌می‌کنند و دعوا شکل چرخه­ای و آشفته­ای به خود ‌می‌گیرد. آن­ها فقط با یکدیگر درگیر نمی­شوند، بلکه با خیالات خانواده خود هم به همان اندازه می­جنگند و در کشمکش هستند و نمی ­توانند گذشته را از حال تفکیک کنند (دنوان^[۳۸]۱، ۲۰۰۳).

۲-۲-۲-۱-۲- دیدگاه­ های سیستمی

۲-۲-۲-۱-۲-۱- نظریه میلان^[۳۹]۲

در مکتب خانواده­درمانی منظم که گروه میلان آن را طرح­ریزی کردند، این اعتقاد وجود دارد که خانواده ­ها به دلیل اشتباه­های معرفت­شناسی، یعنی نظام باورهای منسوخ خود، وامانده­اند. الگوهای تعامل از نسلی به نسل دیگر می­رسد ‌بنابرین‏ دیدگاه آگاهی از تاریخچه خانواده در فرایندهای شناختی مهم است. عقاید، باورها، ادراکات و خیال­پردازی­ها در کنار رفتارها مطرح است (نیکولز و شوارتز، ۱۹۹۱).

۲-۲-۲-۱-۲-۲- نظریه بوئن^[۴۰]۳

در این دیدگاه این اعتقاد وجود دارد که فرزندانی که چندان تمایزی پیدا نکرده ­اند، در نوجوانی وقتی فشارهای تحولی برای استقلال با دلبستگی­های کودکانه تعارض پیدا ‌می‌کنند، با بحران مواجه می­شوند. ممکن است پیامد ایجادشده عقب­نشینی به وابستگی یا حمله­ای از عصیان خشونت­بار باشد؛ اما نوجوانی که به ‌عنوان واکنشی به نیازهای وابستگی حل­نشده عصیان می­ کند، فاقد تجهیزات لازم برای روابط بالغ ‌می‌باشد. چنین افرادی در پشت اعتماد و غرور خویش، آرزوهای عمیق برای وابستگی را پنهان کرده ­اند. وقتی آن­ها ازدواج ‌می‌کنند، همواره به دنبال تاییدشدن هستند یا به طور خودکار هر تاثیری را رد ‌می‌کنند و یا هر دو را دنبال ‌می‌کنند (نیکولز و شوارتز، ۱۹۹۱). بوئن معتقد است بسیاری از مشکلات خانوادگی بخاطر این روی می­ دهند که اعضای خانواده خود را از لحاظ روان­شناختی از خانواده پدری مجزا نساخته­اند. این مسئله در واقع نقطه مشترک خانواده­هایی است که یک یا هر دو والد هنوز پایبند خانواده­هایشان هستند و در تعیین روابطشان با همسر خود لازم است آن را مدنظر قرار دهند. بعبارت دیگر این والدین هنوز بخشی از «توده» یا «نظام هیجانی» خانواده­های پدری­شان هستند (بارکر، ۱۹۸۱).

تأثیر خانواده و والدین بر رشد و زندگی آینده فرزندان بر طبق نظریات بررسی شد. قصد داریم تا سلامت خانواده اصلی به ‌عنوان یکی از متغیرهای پیشگوی تحقیق از دیدگاه نظریات متعدد را مورد تعمق و بررسی قرار ­دهیم.

۲-۲-۲-۲- سلامت خانواده اصلی

خانواده­های کارآمد آنقدر امنیت دارند تا دامنه وسیعی از تجربه را ترغیب کرده و حمایت نمایند. خانواده­های ناکارآمد، ترسان و بی رمق هستند. در این خانواده ­ها مهارت­ های حل مسئله و ساختار خانوادگی مورد بی­توجهی قرار ‌گرفته‌اند (نیکولز و شوارتز، ۱۹۹۱).

۲-۲-۲-۲-۱- ابعاد هشت­گانه سلامت خانواده از نظر بارنهیل^[۴۱]۱

‌می‌توان خانواده­های سالم را از خانواده­های ناسالم ‌بر اساس ابعادی هشت­گانه تمیز داد.

این معیارها در چهار گروه تحت عنوان «محورهای اساسی خانواده» طبقه ­بندی ‌شده‌اند:

الف) فرایندهای هویت

• • فردیت در مقابل گروه.

• تقابل در برابر انزوا.

ب) تغییر

– انعطاف­پذیری در مقابل خشکی و تحجر.

– ثبات در مقابل عدم ثبات.

ج) پردازش اطلاعات

– وضوح در مقابل عدم وضوح یا ادراکات تحریف شده.

– وضوح در مقابل نقش­های مبهم یا تعارض نقش.

د) ساختار نقش

– تبادل نقش در مقابل نقش­های مبهم یا تعارضی.

– وضوح در مقابل پراکندگی، یا حد و مرزهای از هم­گسیخته بین نسلی (بارکر، ۱۹۸۱).

۲-۲-۲-۲-۲- کنش­های خانواده از نظر فلک^[۴۲]۱

فلک نیز پنج متغیر مربوط به کنش­های خانواده را که می­بایست مدنظر قرار گیرند را ارائه نموده است:

1. 1. پیشوایی: ماحصل شخصیت والدین، ویژگی­های پیوند زناشویی، مکمل­بودن نقش­های والدینی و به کارگیری قدرت از سوی والدین که از شیوه ­های انضباطی آن­ها در کنترل خانواده به شمار می ­آید.

1. 1. حد و مرزهای خانواده: این امر مرزهای خود، نسل و همچنین مرز موجود میان خود و خانواده را در بر ‌می‌گیرد.

1. 1. عاطفی­بودن: مسائل مهم این متغیر، صمیمیت درون­فردی، تعادل سه­جانبه خانواده (پدر و مادر و فرزند یا فرزندان)، میزان پذیرش اعضای خانواده نسبت به احساسات یکدیگر و حساسیت واحد خانواده ‌می‌باشد.

دهقان منشادی، سمانه. (۱۳۸۹). بررسی و مقایسه توانایی‌های دیداری ـ فضایی دانش آموزان ۸ ـ ۱۰ سال با و بدون اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی.

دیوید ای. سوسا. (۲۰۰۱). روانشناسی کودکان با نیاز های ویژه، ناتوانایی های یادگیری (چگونه مغز با نیاز های ویژه یاد می‌گیرد؟ ترجمه: یارمحمدیان، احمد؛ کجباف، محمد باقر(۱۳۸۸). انتشارات دانشگاه اصفهان.

زیدآبادی نژاد، فاطمه؛ ملک پور، مختار؛ فرامرزی، سالار؛ چوپان زیده، رویا؛ تقی پورجوان، عباسعلی. (۱۳۹۲). اثربخشی مهارت های روانی ـ­ حرکتی ‌بر کارکرد های اجرایی کودکان پیش دبستانی دارای اختلالات یادگیری غیرکلامی، ‌فصل‌نامه تازه های علوم شناختی، سال۱۵، شماره ۳ ،۳۲ -۳۹٫

شاهبداغی، محمدرحیم؛ کرد، نرگس؛ طحان زاده، بهنوش؛ قائمی، حمیده. (۱۳۹۰). کمک به کودک مبتلا به اختلال یادگیری غیرکلامی با سندروم آسپرگر، انتشارات دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران.

عابدی، احمد. (۱۳۸۶). هنجاریابی مقدماتی و اثربخشی مداخلات زودهنگام ‌بر توان بخشی کودکان با ناتوانایی یادگیری اثر روانشناختی- تحولی پیش دبستانی، پایان نامه دکتری. دانشگاه اصفهان.

علیزاده، حمید. (۱۳۸۹). اختلالات یادگیری غیرکلامی: چشم انداز بالینی، ‌فصل‌نامه پژوهش درحیطه کودکان استثنایی، ۱۰۲،۱۹۹-۲۰۸٫

کاظمی، میترا؛ نژادالحسینی، اعظم. (۱۳۸۷). نشانگان آسپرگر: مجله تعلیم وتربیت استثنایی، شماره های ۷۶ و۷۷٫ ۵۲-۵۵٫

گیلانی جویباری، زهرا. (۱۳۹۰). بررسی و مقایسه عملکرد عصب شناختی دانش اموزان با اختلال یادگیری غیرکلامی و دانش اموزان آسپرگر. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی. دانشگاه علامه طباطبایی.

مارنات, گری گراث. (۲۰۰۳). راهنمای سنجش روانی، ترجمه پاشاشریفی، حسن؛ ‌نیک‌ خو، محمد رضا. (۱۳۸۴). تهران. رشد.

مختاری، یلدا. (۱۳۸۹). بررسی اثربخشی آموزش نظریه ذهن بر مهارت های اجتماعی کودکان با اختلال آسپرگر. پایان نامه کارشناسی ارشد: دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی.

نبی زاده، رویا. (۱۳۸۴). اختلال یادگیری غیرکلامی چیست؟ ‌فصل‌نامه پژوهش درحیطه کودکان استثنایی شماره ۴۴٫

هارون رشیدی، همایون: جاهدیان پور، فهیمه: عبده پور، الهام. (۱۳۸۹). اختلال های یادگیری غیرکلامی- مجله تعلیم و تربیت استثنایی شماره ۱۰۲٫

هالاهان، دانیل پی؛ لوید، جان و ؛ کافمن، جیمز؛ ویس، مارگارت پی و مارتینز، الیزابت (۲۰۰۵). اختلال های یادگیری (مبانی، ویژگی ها و تدریس مؤثر)، ترجمه: علیزاده، حمید؛ همتی علمدارلو، قربان؛ رضایی دهنوی، صدیقه و شجاعی، ستاره (۱۳۹۱)، نشر ارسباران. تهران.

American Psychiatric Association. (2000). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (4th ed.-Text revision). Washington, DC: Author

Baron-Cohen S, Scott FJ, Carrie Allison C, Williams J, Bolton P, Matthews FE, Brayne C. Prevalence of autism-spectrum conditions: UKschool-based population study. Br J Psychiatry2009; 194(6): 500-9.

Broumback,R.A.( 1996).” Nonverbal learning disabilities ,Aspergers syndrome, Pervasive developmental disorder Should we care? ” Journal of Child Neurology.,Vol.11, pp.427-429.

Coulter RA. Understanding the visual symptoms of individuals with autism spectrum disorder (ASD). Optom Vis Dev 2009;40(3):164-175.

deWit T, Schlooz W, Hulstijn W, Lier RV. (2007). Visual completion and complexity of visual shape in children with pervasive developmental disorder. European Child & Adolescent Psychiatry, 16(3), 168-77.

Dumitrescyu,c,c,(2005).Neuvopsychological profile differences between children with asperger syndrome and non verbal learning disability.PhD the sis,Roosevelt university Chicago.illinis.

Gunter, H; Ghaziun, M & Ellis , H(2002). Asperger syndrome: Tests of fright hemisphere functioning and interhemispheric dommunication. Journal of autism and developmental disorder.

Hakimi M, KhodaPanahi MK, Heydari M. Relationship between handedness with visuo-spatial ability and cognitive flexibility.2011؛ ۵(۱):۸۳-۸۹

Izadi-Najafabadi S, Nejati V, Mirzakhany-Araghi N, Pashazadeh-Azari Z. Motor impairment in children with high-functioning autism and Asperger: evidence of motor sequence learning. Feyz ۲۰۱۳; ۱۷(۱): ۹۱-۹٫

Kaplan & Sadoch,(2009)comprehensive textbook of psychology.Ninth.dition.vil,4.

Katz,l.Goldstein,G & Beers,S.R .(2002). Learning Disabilities in Older Adolescents and Adults;Clinical Utility of the Neuropsychological perspective.Kluwer Academic Publishers :New York.

Klin, A., Volkmar, F. R., & Sparrow, S. S. (2000). Asperger syndrome. New York: Guilford Press.

Klin, A., Volkmar, F. R., Sparrow, S. S., Cicchetti, D. V., &Rourke, B. P. (1995). Validity and neuropsychological characterizationof Asperger syndrome: Convergence with nonverballearning disabilities syndrome. Journal of ChildPsychology and Psychiatry and Allied Disciplines, 36, 1127–۱۱۴۰٫

Lones.J(1996). Autism & Asperger syndrome.Skill journal:50 pp.21-24

Miller, J. N Ozonoff, S (2000). The external Validity of Asperger disorder Kack of evidence from the domain of neuropsychology journal of Abnormal

Molenar&Klumper,M.(2002). NonVerbal Learning Disorder: Characteristics ,Diagnosis and Treatment within an Education Setting . Londan, GBR: Jessica Kingsley Publishers.

Nyden,A.Niklasson.L.stahlberg.O.Anckarasater,H.Dahlgren- sandberg,a.Wentz,E& Rastam,M. (2010).Adults with asperger syndrome with and without a cognitive profile associated with nonverbal disability.journal home page:http://ees.elseviev.com.

Ozols, EJ, Rourke, Rorke BP. (1998). Characteristics of young learning-disabled children classified according to patterns of academic achievement: Auditory-perceptual and visual-perceptual abilities. Journal of Clinical Child Psychology; 17:44–۵۲٫

Roman, M. ( 1998) .” The syndrome of nonverbal learning disabilities : Clinical description and applied aspects”. [ online ].<http://www. nldontheweb.org/roman .htm>.[2004/11/01].

Williams,DGoldstein,G.kojkowski,N.(2008).Do individuals with high functioning autism havth iq profit associated with non verbal learning disability?Reseach in autism spectrum disorders 2,353,361,Artiche in www.science direct.com.

پیوست ها

پیوست شماره ۱

مقیاس اختلالات یادگیری غیرکلامی

معینه خیراندیش (۱۳۹۱)در مقاله خود با عنوان “کارت امتیاز متوازن و مدیریت کیفیت جامع” ‌به این نتیجه رسیدند که : هر دو مفهوم بر توجه به مشتری ، رضایت کارکنان و منظر سهام تأکید می‌کنند . همچنین یادگیری و توسعه نیز نقش خود را در این مفاهیم ایفا می‌کنند . کارت امتیاز متوازن را می توان توسط یک کارت امتیاز واقعی که نشانگر حلقه های علت و معلول سببی میان عامل‌های کلیدی موفقیت بوده و سرانجام منجر به منظر سهام می‌گردد متبلور نمود . ‌به این ترتیب مدیریت کیفیت جامع می‌تواند به ‌عنوان مجموعه ای از ابزارهای کیفیتی که توسط نظریه کیفیت جامع احاطه شده است متبلور نمود .

یکی از توجهات اصلی این تحقیق یافتن راهه های ممکن برای استفاده از کارت امتیاز متوازن به ‌عنوان یک ابزار به منظور پیاده سازی مدیریت کیفیت جامع است . پاسخ ‌به این سئوال آسان نیست . واضح است که کارت امتیاز متوازن بدون شک می‌تواند یکی از ابزارهای گنجانیده شده در مدیریت کیفیت جامع باشند . با این وجود ، کارت امتیاز متوازن تنها یک ابزار اندازه گیری نیست . بلکه یک ابزار استراتژیک برای به مرحلۀ اجرا در آوردن چشم انداز استراتژی یک واحد تجاری در عمل است . در نتیجه ، استفاده از واژه فلسفه هنگام بحث ‌در مورد کارت امتیاز متوازن منطقی است . این فلسفه ‌بر اساس روابط سببی میان عامل‌های موفقیت یک واحد تجاری بنا شده است و بیانگر این است که با تأیید بر عاملها در ابتدای زنجیره بهبود سایر عاملها و سرانجام دستیابی به عملکرد بهتر امکان پذیر می‌باشد .

چشم انداز یک واحد کسب و کار ایده ای ‌در مورد آینده ارائه می‌دهد . که می بایست پاسخی برای سئوالات “چه ؟” ارائه دهد . فلسفۀ کارت امتیاز متوازن به مدیریت واحد تجاری در ایجاد استراتژی لازم برای دستیابی به چشم انداز کمک می‌کند . با بخاطر سپردن حلقه های علت و معلول ، کارت امتیاز متوازن به سئوال “چرا ” پاسخ می‌دهد . در این مفاهیم ، مدیریت کیفیت جامع ابزارهایی را برای بهبود عامل‌های موفقیت اختصاصی ارائه می‌دهد و بدین وسیله ( از این طریق) به سئوال ” چطور” پاسخ می‌دهد .

جمع بندی نهایی این تحقیق این است که هر دو مفهوم مدیریت کیفیت جامع و کارت امتیاز متوازن می‌توانند به ‌عنوان یک فلسفه به منظور بهبود عملکرد کلی یک واحد کسب و کار در نظر گرفته شوند . مدیریت کیفیت جامع در برگیرندۀ ابزارهای محسوس بیشتری است ، در حالی که کارت امتیاز متوازن همانند یک دچارچوب برای برنامه ریزی استراتژیک می‌باشد . این که کدامیک برای پیاده سازی دیگری مورد استفاده قرار گیرد ، به نقطه نظر وگسترۀ پیاده سازی این مفهومات بستگی دارد .

ظهیر الحق و اشرف العقلایی (۱۳۸۷) در مقاله خود با عنوان “مدیریت کیفیت جامع و رویکرد کارت امتیاز متوازن” ‌به این نتیجه دست یافتند که مدیریت کیفیت جامع در جستجوی خود برای بهبود مستمر به کارکنان توجهی ندارد اما رویکرد کارت امتیاز متوازن دارد. از این رو با اتخاذ رویکرد کارت امتیاز متوازن شرکتی که مدیریت کیفیت جامع را اتخاذ کرده ،می‌تواند بر این مشکل فایق آید که باید رضایتمندی کارکنان را افزایش دهد و در نتیجه ،عملکرد سازمانی را بالا ببرد .نهایتاً این که مدیریت کیفیت جامع کمک می‌کند که عملکرد و نظام کلی مدیریت شرکت بهبود یابد و بر رضایتمندی مشتری اصرار میورزد تا این که اطمینان حاصل آید که درآمدها از بهبود همه جانبه حمایت می‌کند. همچنین دیدگاه کارت امتیاز متوازن این است که عملکرد با توجه به اهداف متعادل سنجیده شود.

ذوالفقاری و فیضی (۱۳۸۸) در تحقیق خود با “عنوان شناسایی متغیرهای مرتبط با توانمندسازی روان شناختی کارکنان سازمان آموزش و پرورش شهر قم “‌به این نتیجه دست یافتند که :

در سطح اطمینان ۹۵% نتایج حاکی از آن است که بین آموزش ،پرورش تجارب برتری شخصی و فراهم کردن منابع با توانمند سازی روان شناختی رابطه معناداری وجود ندارد و سایر متغیرها به طور مستقیم و یا غیر مستقیم با توانمندسازی روان شناختی رابطه دارند. طبق این نتایج توانمندسازی روان شناختی در حد بالایی ارزیابی شده است . (نشریه مدیریت فرهنگ سازمانی دوره۶ ، شماره۱۸)

– دکتر سید احمد بزاز جزایری طی تحقیقی که با نظر سنجی از کارکنان مجتمع فولاد اهواز پیرامون شیوه های ارزشیابی کارکنان در سال ۱۳۷۶ انجام داد، یافته های این نظر سنجی نشان داد که کارکنان خواهان نظام ارزیابی با ویژگی‌های ذیل هستند که این ویژگی‌ها نشان دهنده انتظارات کارکنان از وجود یک نظام ارزیابی در سازمان است .اگر ارزیابی عملکرد از این ویژگی‌ها برخوردار باشد مقبولیت بیشتری را به دنبال خواهد داشت : ۱- عادلانه و منصفانه بودن شیوه ارزیابی۲- آگاه ساختن کارکنان از نتایج ارزیابی ۳- ضابطه مند بودن و دارای معیارهای عینی دقیق و روشن (نه معیارهای ذهنی)۴ -تاثیر دادن نتایج ارزیابی در ارتقاء ، ترفیعات ، پاداش ها و… ۵ – آشکارساختن نقاط قوت و ضعف کارکنان ۶- ایجاد رضایت و بهبود در روابط بین کارکنان و سرپرستان

– طبق تحقیقاتی که توسط ایرج سلطانی و سید اکبر موسویان در زمینه بررسی زمینه‌های ساختاری و استقرار و پیاده سازی نظام ارزیابی عملکرد در شرکت ذوب آهن اصفهان در سال ۱۳۸۴ انجام دادند، یافته های پژوهش این تحقیق، مشکلات پیش روی فرایند ارزیابی عملکرد را به شرح ذیل دسته بندی کرده و برای رفع آن ها راه کارهای عملی نیز ارائه داده است که عمل ساختن آن ها موجب افزایش اعتبار و اثر بخشی نظام ارزیابی عملکرد می‌گردد.

جمع بندی

در این فصل به تعاریف مختلفی از متغیرهای مدیریت کیفیت فراگیر ، توانمندسازی و ارزیابی عملکرد پرداختیم تا در نهایت به یک تعریف جامع دست یابیم ،سپس به بیان نظریه های مختلفی درباره هریک از متغیر ها پرداختیم تا بتوانیم ابزار مناسبی را برای سنجش فرضیات انتخاب کنیم و این امکان را برای خوانندگان عزیز فراهم آوریم تا آن ها را مورد مطالعه و مقایسه قرار دهند.

۱- Georg Eduard Rindfleisch

شامل:
الف)MRI
ب)آزمون الکتروفیزیولوژیک
ج)تست مایع نخاعی
در مجموع، این سه تست و تست های دیگر به پزشک در تأیید ام اس کمک می‌کند برای تشخیص قطعی ام اس حداقل دو علامت جدا یا تغییرات در ام آر آی در طول زمان(و در فضا تشریحی )در حداقل دومحل جداگانه در داخل سیستم عصبی مرکزی، که می‌تواند توسط ام آر آی و یا آزمایش عصبی نشان داده شود؛ نیاز است.البته نظر پزشک برای رسیدن به تشخیص قطعی لازم است.(انجمن ام اس،دسامبر۲۰۰۸)

جهت تشخیص این بیماری باید ثابت نمود که حد اقل دو منطقه از ماده سفید مرکزی در زمان‌های مختلف دچار ضایعه شده اند. در بیماران با سیر عود کننده-بهبود یابنده و نشانه های درگیری حد اقل دو منطقه از ماده سفید مرکزی تشخیص قطعی بیماری از نظر بالینی ممکن است. در بیماران دارای ضایعات متعدد در ماده سفید و فقط یک حمله بایلنی و یا بیماران دارای دو حمله بالینی و فقط یک مثانه عصبی تشخیص این بیماری داده می شود.(کوشانیک بین،۱۳۹۱)

۲-۱۴ توالی بیماری

اسکلروز منتشر چهار سیر بالینی به نسبت متمایز از یکدیگر دارد:

۱)سیر عود کننده – بهبودپذیر^۱ که با حمله های خود محدود شونده و اختلال سامانه ی عصبی مشخص می شود و شایع ترین شکل تظاهر بالینی بیماری است. در طی روزها یا ‌هفته‌ها حمله ها به صورت حاد گسترش می‌یابند و طی یک دوره هفته ای یا ماهیانه بهبود عملکردی پیدا می‌کنند و در بین دو حمله بیمار از نظر نورولوژی و علامتی در حالت پایدار می ماند. ۲)سیر پیشرونده ثانویه^۲ که همانند سیر عود کننده متناوب شروع می شود ولی در سیر بیماری، یک تخریب مداوم عملکرد بروز می‌کند که به حمله ی حاد بیماری ربطی ندارد.

۳)سیر پیشرونده ی اولیه^۳ که بدون حمله حاد بوده از همان ابتدا با کاهش مداوم عملکرد مشخص می شود. ۴)سیر پیشرونده عود کننده^۱که با سیره پیشرونده شروع می شود ولی بیمار گاهی حمله هایی را تجربه می‌کند(۳ و٢)در یک مطالعه در ایران ٨٨٪ بیماران سیر بالینی عود کننده بهبودپذیر ٧٪ سیر پیشرونده ی اولیه ،۵٪ سیر پیشرونده ثانویه داشتند.در این مطالعه سیر پیشرونده عودکننده مشاهده نشد. (عزیزی، جانقربانی،حاتمی،١۳٨٩)

۲-Secondary progressive MS 1-Relapsing-remiting MS

۳-Relapsing progressive MS 4-Primary progressive MS

۲-۱۵ علائم اصلی ام‌اس

فرد دارای ام‌اس همه علائم یا نشانه های عصب شناختی را دارد؛ رایج ترین این نشانه ها مشکلات سامانه عصبی خودگردان، دیداری، حرکتی و حسی می‌باشند. علائم خاص از طریق محل‌های زخم در سیستم عصبی مشخص می‌شوند و شامل کم بساوایی یا خواب رفتگی مانند مور مور شدن، گز گز کردن، ضعف عضلات، واکنش‌های غیر ارادی، گرفتگی عضلات یا ناتوانی در حرکت، ناتوانی در هماهنگی و تعادل ناهماهنگی عضلات، مشکل در صحبت کردن یا مشکل در غذا خوردن، مشکلات دیداری (جنبش کره چشم، کاهش دید یا دوبینی)، احساس خستگی، درد شدید یا درد مزمن و مشکل در ادرار و مدفوع می‌باشد دشواری در فکر کردن و مشکلات عاطفی مانند افسردگی یا خلق ناپایدار نیز در بین مبتلایان به ام‌اس رایج است پدیده یوتافس کردن گردن از ویژگی‌های بیماری ام‌اس می‌باشند معیار اصلی ناتوانی و شدت مقیاس وضعیت ناتوانی گسترده شدت یافتن نشانه های بیماری بر اثر تماس با دمای بالا و نشانه لرمیت، احساس سوزش در پشت هنگام خم (EDSS) می‌باشد که همراه با معیارهای دیگر مانند اسکلروز چندگانه تابعی کامپوزیت در تحقیقات مورد استفاده قرار می‌گیرد . (کالات،ترجمه بیابانگردوعلی پور،۱۳۷۵)

درد چشم و اختلال در حرکات چشمی، بی حسی و احساس مورمور و سوزش، احساس عدم تعادل و ضعف یا اسپاسم عضلانی در ردیف شناخته شده ترین علایم بیماری ام اس هستند. همچنین اختلال در راه رفتن یا تکلم، اختلال در کنترل و تخلیه ادرار و مدفوع، اختلالات جنسی و در مراحل انتهایی نیز اختلال در تفکر و تصمیم گیری از دیگر علایمی هستند که برای این بیماری تعریف می شود. ام اس مخفف بیماری مولتیپل اسکلروزیس است که سبب اختلالت بینایی، حسی، ضعف عضلانی و مشکلات دیگر می شود(فورول،۲۰۰۸) این نشانه ها در ابتدا در دو الگو اتفاق می‌افتد؛ یا به صورت دوره های وخیم تر شدن ناگهانی بیماری( که چند روز تا چند ماه به طول می‌ انجامد )عود، وخیم تر شدن، دوره بیماری، حملات یا تشدید ناگهانی نامیده می‌شوند) که به دنبال آن بهبودی بیمار صورت می‌گیرد (۸۵٪ موارد) و یا وخیم تر شدن تدریجی در طول زمان بدون دوره های بهبودی۱۰-۱۵٪ موارد ممکن است در مواردی ترکیبی از این دو اتفاق بیفتد یا ممکن است افرادی دچار دوره های عود و بهبودی شوند که بعدها ادامه دارد با این وجود در بعضی موارد این وخیم تر شدن بیماری به دنبال نشانه های معمول می‌آید و بیشتر در بهار و تابستان اتفاق می‌افتد.به طور مشابه، عفونت‌های ویروسی مانند سرماخوردگی معمولی، آنفلوآنزا یا التهاب معده و روده ها احتمال آن را افزایش می‌دهند باردار بودن احتمال عود بیماری را کاهش می‌دهد، اگرچه در طول چند ماه اول پس از وضع حمل این احتمال بیشتر می‌شود به طور کل، به نظر نمی‌رسد باردار بودن بر ناتوانی دراز مدت تاثیر داشته باشد موارد بسیاری از جمله واکسن زدن، شیر دهی ضربه شدید بدنی و پدیده یوتافس بر نرخ عود بیماری تاثیر نمی‌گذارند(فورول،۲۰۰۸)

۲-۱۶ اپیدمیولوژی توصیفی

۲-۱۶- ۱ بروز و شیوع

اسکلروز منتشر شایع ترین بیماری مزمن عصب شناختی است که بزرگسالان ٢٠تا ۵٠ سال را مبتلا می‌کند و متوسط سن شروع آن اوایل دهه چهارم عمر است.امید به زندگی مبتلایان٧۵٪ است و میانگین بقای آن ۳٠ سال پس از آغاز بیماری است. در آمریکا میزان بروز سالانه بین ۳تا۶ درصد هزار نفر است. اسکلروز منتشر در زنان شایعه تر از مردان است (به نسبت٧به ١)،و در مردان دیرتر تظاهر می‌کند همیشه آگاهی آن بدتر است در آمریکا در سفیدپوستان شایع تر از دیگر نژادها است و در افراد ‌گروه‌های اقتصادی – اجتماعی بالاتر، متداولتر است. در سال ٢٠٠٠ شیوع بیماری در بین سفیدپوستان آمریکا۱۹% هزار و میزان بروز آن ۳/٧ هزار شخص در سال بود. برآورد شیوع اسکلروز منتشر در سه دهه گذشته در اروپا٨۳ در ٠٠٠/١٠٠ نفر بود که شیوع آن در کشورهای اروپای شمالی بیشتر است. در تمام اروپا میزان‌های شیوع در زنان بیشتر از مردان گزارش شده است.برآورد بروز سالانه اسکلروز منتشر در اروپا ۳/۴ مورد در ٠٠٠/١٠٠ نفر است. در دهه های اخیر شیوع اسکلروز منتشر افزایش یافته است که ممکن است ناشی از تشخیص زودتر و بقای طولانی تر بیماری باشد.همچنین برخی مطالعه ها پیشنهاد کرده‌اند که بروز بیماری نیز ممکن است در حال افزایش باشد و این روند را نمی توان تنها بر اساس پیشنهاد های تشخیصی توجیه کرد.با وجود بررسی های اپیدمیولوژی متعدد در چند دهه ی گذشته در بسیاری از نقاط جهان، توزیع بیماری به دست آمده است، هرچند هنوز چالش‌های زیادی وجود دارد و ابهام ها هنوز پا برجاست اخیراً مطالعه دراصفهان شیوع بیماری را ۵/۳۵٪ هزار نفر برآورد ‌کرده‌است (مجله روانشناسی بالینی، ١۳٩١)

۲ -۱۶-۲ اسکلروز منتشر در ایران