۱۱-۲- داده ها^[۲۱] ، اطلاعات ^[۲۲]و دانش^[۲۳]

در حالی که داده ها مجموعه ای دانسته ها ، محاسبات و آمار است ؛ اطلاعات ، داده سازمان یافته یا پردازش شده ای است که به هنگام و صحیح می‌باشد ( Holt,2000:419 ) دانش اطلاعاتی است که مفهومی ، مرتبط و قابل اجرا می‌باشد . ارتباط بین داده ها ، اطلاعات و دانش در شکل ۱-۲ نمایش داده شده است . . پردازش می‌شوند.

اطلاعات

داده ها

مرتبط و کاربردی

دانش

داده های مرتبط و کاربردی

شکل ۲-۲ : ارتباط بین داده ها و اطلاعات و دانش ( توربان ، افرایم،۲۰۰۶)

اگر چه داده ها ، اطلاعات و دانش ، همگی به عنوان دارایی های سازمان تلقی می‌شوند، دانش سطح اهمیت بالاتری را نسبت به داده و اطلاعات دارا است . دانش ، مفاهیم را منتقل می‌کند ، ‌بنابرین‏ علی رغم زودگذر بودن ، ارزشمندتر است . به نظر هولساپل دانش ، دارای مشخصاتی به شرح زیر است که آن را از دیگر دارای های سازمان ، متمایز می‌کند ( Holt,2000:421)

^[۲۴]۱- قدرت خارق العاده و بازدهی فزاینده : دانش ، مشمول قانون بازدهی نزولی نیست .زمانی که از آن استفاده می شود ، مقدار آن کم نمی شود . مصرف کنندگان می‌توانند مواردی را به آن اضافه کنند ، ‌بنابرین‏ ارزش آفرینی آن افزایش می‌یابد .

۲- پراکندگی ، تراوش و لزوم به روز بودن : دانش همزمان با رشد ، شاخه شاخه شده و به اجزائی تقسیم می‌گردد . دانش پویا است و در واقع ، اطلاعات کاربردی است . ‌بنابرین‏ سازمان باید پیوسته ، پایگاه دانش خود را به روز کند تا بتواند آن را به عنوان منبعی برای مزیت رقابتی ، حفاظت نماید .

۳- ارزش نامعلوم : تخمین تأثیر سرمایه گذاری در دانش به علت وجود جنبه ای ناملموس بسیار مشکل است .

۴- ارزش نامعلوم به اشتراک گذاری : به طور مشابه ، تخمین ارزش اشتراک دانش یا حتی اینکه چه کسی بیشتر از آن نفع می‌برد ، دشوار است .

۵- وابستگی به زمان : مطلوبیت و اعتبار دانش ممکن است با زمان تغییر کند ، ‌بنابرین‏ فوریت ، قدمت ، زوال پذیری و ناپایداری دانش ، از ویژگی های مهم آن هستند .

۱۲-۲- دانش مستتر و آشکار :

پولانی اولین کسی بود که دانش عینی و ضمنی سازمان را تعریف کرده و بین آن ها تفاوت قائل شد. دانش عینی^[۲۵] ، دانشی ملموس ، عقلانی و فنی ( داده ها ، سیاست ها ، رویه ها ، نرم افزارها ، مستندات و غیره ) دانش ضمنی^[۲۶] معمولأ در دامنه یادگیری ذهنی ، ادارکی و تجربی است ؛بسیار شخصی بوده و رسمی کردن آن دشوار است .( Ju,Ying Li,2006:877)

دانش عینی ، شامل سیاست ها ، راهنماهای رویه ها ، گزارش های دولتی ، گزارش ها ، طرح ها ، تولیدات ، استراتژی ها ، اهداف ، مأموریت و مزایای رقابتی شرکت و زیر ساخت فناوری اطلاعات است . این دانش به صورتی تدوین شده است که می‌تواند بین افراد توزیع گشته یا بدون نیاز به دخالت افراد ، تبدیل به یک فرایند یا استراتژی شود . رابطه ساده ای بین تدوین دانش و هزینه انتقال آن وجود دارد . هر چه دانش عینی تر شود ، با هزینه کمتری انتقال داده می شود .(Tsang,1997:89) دانش عینی ، دانش سیال^[۲۷] نیز نامیده می شود زیرا پس از مستند شدن ، به راحتی می‌تواند از دست افراد ، مستندات یا سازمان ها جدا شود .

دانش ضمنی ، مجموعه ای از تجربیات ، نقشه های ذهنی ، بینش ، فراست ، تخصص ، اطلاعات ، رموز تجاری ، مجموعه های مهارتی ، درک و آموخته های یک سازمان و فرهنگ سازمانی که تجربیات گذشته و حال افراد ، فرآیندها و ارزش های سازمان را در خود نهفته است ، می‌باشد . دانش ضمنی که با عنوان دانش نهفته نیز شناخته می شود (Glote,Terziovski,2004:409) معمولأ یا در ذهن افراد قرار می‌گیرد یا در تعاملات گروهی داخل یک بخش یا شعبه سازمان ، جای دارد . دانش ضمنی ، معمولأ سطوح بالای تخصص یا مهارت را در بر می‌گیرد . معمولأ انتقال آن کند و پرهزینه است و ممکت است با موارد مبهم ، مخدوش گردد (Tsang,1997:89) دانش مستتر ، دانش مانا^[۲۸] نیز نامیده می شود زیرا جدا کردن آن از منبعش ، نسبتأ دشوار است .

۱۳-۲- تعاریف مدیریت دانش :

به نظر جونز ، مدیریت دانش یک رویکرد سیستماتیک یکپارچه جهت شناسایی ، مدیریت و تسهیم تمام دارایی های اطلاعاتی سازمان است ، که شامل بانک های اطلاعاتی ، مدارک ، سیاست ها و رویه ها می‌باشد .(Jung,Chow,2003:525)

همچنین مدیریت دانش به عنوان یک کاربرد هدف گرا و سیستماتیک پیمانه هایی جهت هدایت و کنترل دارایی های دانش قابل لمس و غیر قابل لمس سازمان شناخته می شود که با هدف استفاده از دانش موجود داخلی و خارجی و پیشرفت در نظر گرفته می شود (Yang,2004)

به نظر اسمیت مدیریت دانش ، یک محیط کاری جدید ایجاد می‌کند که دانش و تجربه به آسانی می‌توانند به اشتراک گذارده شوند و همچنین اطلاعات و دانش را فعال می‌کند تا به سمت افراد واقعی و در زمان واقعی جریان یابند تا آن ها بتوانند مؤثر و کاراتر عمل کنند (Sternberg,1999:34)

پیتر دارکر اعتقاد دارد ” راز موفقیت سازمان ها در قرن ۲۱ اجرای صحیح مدیریت دانش است ” . بنابریان در سازمان های هزاره سوم اجرای مدیریت دانش ضروری بوده و مؤسسات باید با برنامه ریزی برای اجرای آن اقدام کنند . موفقیت سازمان ها به طور قزاینده ای ‌به این موضوع وابسته است که چطور به طور مؤثر سازمان می‌تواند دانش را بین کارکنان سطوح مختلف جمع‌ آوری ، ذخیره و بازیابی کند (Mumford,Licuanan,2004:150).

۱۴-۲- سیستم های مدیریت دانش :

سیستم های مدیریت دانش^[۲۹] به استفاده از فناوری نوین اطلاعات ( مثل اینترنت ، شبکه داخلی ، شبکه خارجی ، فیلترهای نرم افزاری ، انبارهای داده ) ، برای سازماندهی ، ارتقاء و تسریع مدیریت دانش درون و برون سازمانی ، اشاره دارند . (Alavi,Leidner,1999:829)

سیستم های مدیریت دانش ، در پی آن هستند که با فراهم آوردن سرمایه انسانی سازمان ، به آن در تطابق با شرایطی نظیر ریزش نیرو ها ، تغییرا ت سریع و کوچک شدن اندازه سازمان ، کمک کنند .

یک سیستم مدیریت دانش فعال ، شش گام را در یک چرخه دنبال می‌کند (توربان ، افرایم ، ۲۰۰۶) ( مطابق شکل ۲-۲) دلیل چرخه مانند بودن سیستم ، بهبود پویایی آن در طول زمان ، محیط تغییر می‌کند و دانش برای اینکه این تغییرات را منعکس کند باید به روز شود . چرخه سیستم مدیریت دانش به صورت زیر عمل می‌کند :

دانش

شکل ۳-۲ : چرخه سیستم مدیرت دانش (توربان ، افرایم ، ۲۰۰۶)

۱٫ خلق دانش^[۳۰] : دانش هنگامی که افراد ، روش های نوین انجام کارها را دریافته یا مهارت جدیدی کسب می نمایند ، خلق می وشد . گاهی اوقات دانش خارجی ، وارد سازمان می شود .

۲- کسب دانش^[۳۱] : دانش جدید باید ارزشمند تلقی شود و به صورتی معقول ، ارائه گردد .

۳- پالایش دانش : دانش جدید ، باید با شرایط ، تطبیق داده شود و بدین ترتیب کاربردی گردد . اینجا است که بینش های انسان ( قابلیت ضمنی ) باید در راستای حقایق عینی ، به کار گرفته شوند .

۴- ذخیره ی دانش : سپس دانش مفید باید به شکلی منطقی در یک مخزن دانش ، به گونه ای ذخیره شود که دیگران نیز در سازمان بتوانند به آن ، دسترسی داشته باشند .