توسعه و کاربرد موارد محتوی ، به یکی از مهمترین نقش های اساتید چه در آموزش از راه دور و چه آموزش کلاسی تبدیل شده است.

این مواد یادگیری به نحو خودکار توسط دیگر عوامل محتوایی ، به داده های نوظهور و جدید و دیگر حس گرهای محیطی و نتایج پژوهشی به روز، تبدیل می‌گردند.

همچنین برخی دیگر از عوامل محتوایی قادرند، فعالیت های تحقیقی اساتید پژوهشگر را تحت نظارت قرار داده و گزارش های آن را ارسال نمایند و ‌به این ترتیب نوعی محتوای جدید را به طور اتوماتیک وار خلق کنند که می‌توانند دانشجویان را در فرایند پژوهش مداخله داده و با آن آشنا نماید.

تعامل اساتید با اساتید :

وجود شبکه های چند رسانه ای فراوان و کم هزینه باعث شده است، تا فرصت های بی نظیری برای تعامل اساتید به وجود آید . مسائل امنیتی و هزینه های بالای مسافرت سبب شده است تا کوشش هایی در جهت یافتن راه های کم هزینه که بتوانند اساتید را به بهترین وجه در تعاملات کیفی درگیر نموده و در عین حال مسافرت های فیزیکی را به حداقل برسانند، صورت گیرد. از طرفی تکنولوژی های ارتباط همتایان با همتایان که جهت حمایت از تبادل پرونده ها ، همایش های متنی و صوتی ، و هماهنگی تقویمی شکل گرفته اند، بسیار مورد توجه واقع شده و عنصر جدیدی از تعاملات اساتید با اساتید را که دیگر به یک خدمت دهنده مرکز شبکه وابسته نیستند، نوید می‌دهد. این گونه تعاملات بین اساتید، پایه و اساس نوعی سازمان یادگیری را در نهاد آموزش شکل می‌دهد.

تعامل محتوی با محتوی :

می‌توانیم دوره ای را تصور نماییم که در آن ، محتوی قادر است به نحو خودکار دروندادهای حسی مختلف را اخذ نموده و خود را به روز در آورد و پس از آنکه تغییرات به وجود آمده در آن به حد قابل قبولی رسیدند ، اساتید و دانشجویان را مطلع سازد. بارزترین نمونه این امر، موتورهای جستجوی اینترنتی هستند که مداوما شبکه های مختلف را جستجو نموده و نتایج اکتشافات خود را به پایگاه های مرکزی داده ها ارسال می‌کنند . در آینده ای نه چندان دور ، اساتید منابع یادگیری را خلق نموده و به کار خواهند بست که قادرند از طریق تعامل با دیگر عوامل و برنامه های هوشمند ، مداوما وضعیت خود را بهبود بخشند .(زارعی زوارکی،۱۳۸۴)

بخش سوم طراحی آموزش مجازی

ویژگی های اصلی در سیستم آموزش مجازی:

ویژگی های اصلی آموزش مجازی که باید طراحی شوند عبارتنداز :

1. 1. انگیزه یادگیرنده

1. 1. رابط یادگیرنده

1. 1. ساختار محتوی و ترتبیب آن ها

1. 1. پیمایش

1. تعامل

• انگیزه یادگیرنده

ایجاد انگیزه در یاد گیرنده ،به عنوان مهم ترین عامل در همه نوع آموزش به خصوص در آموزش مجازی به حساب می‌آید .انگیزه به عنوان درگاه ورودی یادگیری،باعث حضور ما در محافل آموزشی می شود و قدم های ما را برای یادگیری تعیین می‌کند . اگر انگیزه باشد ،از تمام امکانات و منابع آموزشی استفاده خواهیم کرد تا به اهدافمان برسیم. انگیزه باعث پایداری در رسیدن به اهدافمان می شود،در نتیجه انگیزه برای یادگیری، ضروری است . یکی از عوامل مؤثر در موفقیت آموزش مجازی ایجاد انگیزه درفرد یادگیرنده است .چراکه شخصی کردن اطلاعات در آموزش باعث افزایش علاقه یادگیرنده به تکالیف محوله می شود و سازمان و نظم درونی موضوع را افزایش می‌دهد.(بیر^[۴۲]،۱۹۹۱)

پژوهش های انجام شده، نشان می‌دهند که افراد دارای انگیزه پیشرفت در انجام کار از جمله یادگیری بر افرادی که این انگیزه بی بهره اند پیشی می گیرند.و این انگیزش یادگیرندگان برای یادگیری بیشتر و نهایتاً موفقیت تحصیلی،از کارکردهای محیط های مجازی برای نظام آموزش است.(ابراهیم آبادی،۱۳۸۷)

در بحث پیرامون انگیزش درونی و بیرونی، تحقیقات نشان داده است دانش آموزانی که از درون و به وسیله عامل های درونی برانگیخته می‌شوند،نسبت به دانش آموزانی که با پاداش های بیرونی برانگیخته می‌شوند،پشتکار بیشتری در انجام فعالیت هایشان نشان می‌دهند،توانایی بیشتری جهت سازگاری شناختی از خود نشان می‌دهند و پیامد های تحصیلی بهتری دارند.(ولترز،^[۴۳]۱۹۹۸)

• رابط یاد گیرنده

ایجاد یک رابط کاربر به خودی خود کار مشکلی است . هر کسی که از کامپیوتر استفاده می‌کند می‌داند که برای استفاده از حتی برخی از نرم افزارهای معروف باید بعضی چیزهای غیرمعقول را پذیرفت .

برای استفاده راحت تر و با بهره وری بالاتر به رابط هایی نیاز داریم که به علت و نحوه استفاده از یک کامپیوتر مربوط باشد . طراحان محصولات دائم به دنبال کارایی و سادگی رابط ها در سیستم آموزش مجازی هستند . این کار بسیار سخت تر از آن است که تصور می شود .

اثرات طراحی رابط ضعیف: طراحی رابط ضعیف به طرق مختلف باعث کاهش تاثیر آموزش مجازی می شود . یک رابط ضعیف می‌تواند متن را غیر قابل خواندن و تصاویر را بی اثر سازد،مقایسه را دشوار سازد ،باعث کندی تعامل گردد،بازخورد را ضعیف کند،باعث ناامیدی و از بین رفتن انگیزه شودو…

• ساختار محتوی و ترتیب آن

اساس یک طرح آموزشی” تعریف آنچه اتفاق می افتد و چگونه و کی اتفاق می افتد”، معمولا متمرکز بر محتوی است . یعنی چه متنی را در بر بگیرد و چگونه از آن استفاده کند.

محتوی چیست؟ در زیر تعاریف مختلفی از محتوی آورده شده است.

• • مبنتی بر اطلاعات : محتوی همه اطلاعات است مانندحقایق و همه مفاهیمی که باید یاد گرفته شوند .

• • مبتنی بر هدف : محتوی مجموعه ای از اهداف یادگیری است که خروجی های رفتاری را مشخص می‌کند .

• • مبتنی بر رسانه : محتوی تمامی متن ها و شکل های ویدیوئی و عناصر دیگر یک سیستم آموزشی است .

• مبتنی بر تجربه: محتوای مجموع تمامی عناصر آموزشی یک سیستم یادگیری است که شامل اهداف یادگیری تعاملات و فعالیت های آزمونی می‌باشد.

عموماً گرایش ‌به این سمت است که بر روی محتوی تمرکز نمود و کیفیت آموزش را با اینکه چگونه اطلاعات به صورت کامل ارائه می شود ،ارزیابی کرد . اگر محتوی در آموزش مجازی مناسب نباشد باعث می شود که فرد یادگیرنده به سرعت خسته شود و دوره آموزشی را ترک کند.

• پیمایش

ما نمی توانیم همه محتوای یک دوره آموزشی را یکجا روی صفحه نمایش ببینیم.در این سیستم به راحتی نمی توان فهمید که حجم مطالب کم یا زیاد یا متوسط است . در سیستم های آموزش مجازی استاندارد مشخصی نیز وجود ندارد و هر بار که یادگیرنده با یک سیستم آموزشی جدید رو به رو می شود، باید وقت زیادی را صرف تحلیل و شناسایی محیط کاری سیستم کند. ساختار پیمایش در آموزش مجازی اهداف زیادی دارد . برای همین منظور بسیاری از سیستم های آموزش مجازی، وقت زیادی را مستقیماً صرف قوت نحوه پیمایش خود می‌کنند . ارائه مدل پیمایش صحیح ، تمامی امکانات لازم را به نحوی در اختیار یادگیرندگان قرار می‌دهد که آن ها همانند دنیای واقعی احساس می‌کنند که می‌توانند کارهای زیادی را انجام دهند . پیمایش در کاربردهای آموزش مجازی می‌تواند خدمات با ارزش زیادی را فراهم سازد مانند :