(Dweiri & Kablan, 2006)

( Martinez Sanchez & Perez, 2002)

(Drongelen et al, 2000)

هزینه­ های انجام پروژه۲۵(Eilat, Golany, & Shtub, 2008)نسبت درآمد به هزینه۲۶(Eilat, Golany, & Shtub, 2008)افزایش سودآوری شرکت در ارتباط با انجام پروژه۲۷

۳-۴-۱- تعیین شاخص­ های مؤثر با بهره گرفتن از روش دلفی فازی

سپس شاخص­ های استخراج شده در قالب پرسشنامه در اختیار افراد خبره شرکت برق منطقه­ای یزد قرار گرفت، تا از طریق روش دلفی فازی و اجماع خبرگان شاخص­ های مؤثر تعیین شوند.

۳-۴-۲- مشخص کردن توالی معیار­ها بر اساس نظر خبرگان

در مرحله بعدی طی درخواستی از خبرگان تقاضا شد تا توالی معیار­های تعیین شده را مشخص کنند. تا با استفاده این نظرات به یک اجماع بر روی شاخص ها دست بیابیم و بعد این اجماع را برای خبرگان همراه با نظر اولیه که در در مرحله اول اعمال نمودند به آن‌ ها ارجاع دادیم تا در صورت تمایل نظرات خود در راستای همسو شدن با متوسط نظرات جمع تغییر دهند، این رویه را تا رسیدن به یک اجماع کامل ادامه دادیم.

۳-۴-۳- جمع‌ آوری داده ­ها

در این مرحله پرسشنامه­ای بر اساس معیار­های تعیین شده تهیه و در اختیار مسئولین پروژه­ ها و ناظرین و افراد مورد معرفی دفتر تحقیقات سازمان قرار گرفت، تا به ارزیابی پروژه­ های مورد نظر بر اساس یک طیف ۵ تایی لیکرت بپردازند. عبارات کلامی مورد استفاده در پرسشنامه اولیه به صورت خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد بیان شده است. سپس با تعیین و به نتیجه رسیدن مؤلفه‌ ها پرسشنامه هایی با مؤلفه‌‌ها و شاخص های مورد تأیید شده خبرگان برای مسئولین پروژه­ ها و ناظرین و افراد معرفی شده دفتر تحقیقات سازمان برق منطقه ایی یزد برای مشخص کردن هریک از معیارها در پروژه های مختلف آماده شده و ‌به این افراد برای ارزیابی پروژه ها ‌بر اساس شاخص های نهایی اثربخشی پروژه ها داده شده است.

۳-۴-۴- تجزیه و تحلیل داده ­ها

پس از جمع ­آوری داده ­ها به تجزیه و تحلیل و پردازش داده ­ها با استفاده­ از تکنیک‌های گوناگون پرداخته می­ شود. در ابتدا برای تعیین مهمترین شاخص­ های مؤثر در سنجش اثربخشی پروژه­ ها از رویکرد دلفی فازی استفاده می­ شود. سپس از روش آنتروپی منفی برای وزن دهی به شاخص های سنجش اثربخشی پروژه­ ها کمک گرفته خواهد شد و در پایان با بهره گرفتن از روش های تصمیم‌گیری چند معیاره به صورت قطعی و فازی به بررسی سنجش اثربخشی پروژه ها بر اساس نظرات مسئولین پروژه­ ها و ناظرین و افراد معرفی شده دفتر تحقیقات سازمان با توجه به شاخص های اثربخشی از مرحله قبل اقدام خواهد شد.

۳-۵- تکنیک‌های مورد استفاده در ارزیابی پروژه­ ها

۳-۵-۱- رویکرد دلفی فازی

روش دلفی، در پی دستیابی به توافق عمومی در نظرات متخصصان است. هنگامی که برای موضوعات چند بعدی، چند هدفی و مسایل تصمیم گیری پیچیده به کار می رود، تکرار فراوان مراحل زمان گیر پرسش و پاسخ برای رسیدن به اجماع نسبی نظرات، مشکل بزرگی تلقی می‌شود. به طور کلی این روش دارای ضعف هایی مانند هزینه بالا، زمان زیاد برای جمع‌ آوری داده می‌باشد(دیورو، بولوت و یوشیدا^[۶۷]، ۲۰۱۲).

روش دلفی فازی توسط ایشی کاوا و همکاران^[۶۸] در سال ۱۹۹۳ ارائه شد (ایشی‌کاوا و همکاران، ۱۹۹۳). کاربرد این روش در تصمیم گیری و اجماع بر مسائلی که اهداف و پارامترها به صراحت مشخص نیستند، منجر به نتایج بسیار ارزنده ای می­ شود. ویژگی این روش، ارائه چارچوبی انعطاف پذیر است که بسیاری از موانع مربوط به عدم دقت و صراحت را تحت پوشش قرار می­دهد. بسیاری از مشکلات در تصمیم گیری­ها مربوط به اطلاعات ناقص و نادقیق است. همچنین تصمیم­های اتخاذ شده خبرگان بر اساس صلاحیت فردی آنان بوده و به شدت ذهنی است. اغلب عدم قطعیت در نظرات خبرگان وجود دارد. از آنجا که عدم قطعیت حاکم بر این شرایط از نوع امکانی است و این نوع عدم قطعیت با مجموعه های فازی سازگاری دارد، بهتر است داده ها به جای اعداد قطعی با اعداد فازی نمایش داده شوند و از مجموعه های فازی برای تحلیل نظرات خبرگان استفاده گردد(هسیو، لی و کرنژ، ۲۰۱۰). الگوریتم اجرای روش دلفی فازی در شکل ۳-۱ نمایش داده شده است.

طبقه بندی پاسخ ها و اعلام توافقات

انتخاب خبرگان و تشریح مسئله برای آن ها

دریافت نظرخبرگان و تجزیه و تحلیل آن ها(محاسبات فازی)

تهیه پرسشنامه وارسال آن به خبرگان

تهیه گزارش از فرایند دلفی و ارسال نتایج به خبرگان

آیا اجماع بخوبی صورت گرفته است؟

بله

خیر

شکل ۳- ۱٫ الگوریتم اجرای روش دلفی فازی (میرسپاسی و همکاران, ۱۳۸۹)

۳-۵-۱-۱- مراحل اجرایی روش دلفی فازی

مراحل اجرایی روش دلفی فازی در واقع ترکیبی از اجرای روش دلفی و انجام تحلیل ها بر روی اطلاعات با بهره گرفتن از تعاریف نظریه مجموعه های فازی است که به صورت زیر می‌باشد:

گام اول :

طراحی یک پرسشنامه و نظرخواهی از خبرگان در خصوص اهمیت هر یک از معیارها و امتیازدهی به صورت بیشترین مقدار خوش­بیانه (حداکثر) و بیشترین مقدار بدبیانه (حداقل) برای هر یک از معیارها در یک محدوده از مقادیر ۱ تا ۱۰٫ این امتیاز به صورت نمایش داده می­ شود. به گونه ­ای که بیانگر مقدار بد­بینانه معیارهای i و نشانگر مقادیر خوش­بینانه از معیارهای i می‌باشد، که مبتنی بر نظرات k خبره ارائه شده است.

گام دوم :

انتخاب مقادیر حداقل و حداکثر و محاسبه میانگین هندسی از شاخص­ های خوش­بینانه و بدبینانه گروهی برای هر یک از معیارها. میانگین گروهی برای مجموعه شاخص­ های خوش­بینانه معیارها محاسبه شده و مقادیر پرتی که خارج از دو محدوده انحراف استاندارد باشند، حذف می­شوند. محاسبات مشابهی برای شاخص­ های بدبینانه نیز انجام ‌می‌گیرد. برای مقادیر باقی­مانده، مقدار حداقل (حداکثر) از مجموعه مقادیر بدبینانه (خوش­بینانه) انتخاب می­شوند، به عنوان حداقل مقدار بدبینانه گروهی (مقدار خوش­بینانه گروهی ). میانگین هندسی از میان مقادیر بدبینانه گروهی باقی­مانده محاسبه می­گردد. حداقل ()، میانگین هندسی () و حداکثر () از بین مقادیر خوش­بینانه گروهی، به صورت مشابه محاسبه می­ شود.

گام سوم :

تعیین اعداد فازی مثلثی برای شاخص­ های بدبینانه و خوش­بینانه هر معیار. اعداد فازی مثلثی برای شاخص بدبینانه به صورت و برای شاخص خوش­بینانه می‌باشد.

گام چهارم :

توافق و اجماع در عقاید خبرگان و محاسبه مقدار معناداری برای هر معیار. همان گونه که در شکل شماره (۱-۳) نشان داده شده است، ناحیه خاکستری، بخشی است که حاصل همپوشانی می‌باشد و برای نمایش دادن توافق و اجماع نظرات خبرگان در هر معیار و محاسبه مقدار معناداری همگرا از هر معیار مورد استفاده قرار ‌می‌گیرد.

(رابطه ۳-۱)

اگر هیچ گونه همپوشانی میان وجود نداشته باشد، ‌به این معنی که باشد و منطقه خاکستری وجود نداشته باشد، عقاید خبرگان در خصوص معیار i، دارای توافق و اجماع نظر گروهی می‌باشد، و مقدار معناداری هر معیار از رابطه (۳-۲) حاصل می­ شود.

(رابطه۳-۲)