۲-۵- آیا بین مدیریت ریسک اعتباری و سبد وام‌های معوق مشتریان غیرانفرادی(حقوقی)‌در بانک ملت استان سمنان رابطه معناداری وجود دارد؟

۲-۶- آیا بین مدیریت ریسک اعتباری و سبد وام‌های مشکوک الوصول مشتریان غیرانفرادی(حقوقی)‌در بانک ملت استان سمنان رابطه معناداری وجود دارد؟

۱-۵-۲- فرضیات تحقیق

۱-۵-۲-۱-فرضیات اصلی تحقیق:

فرضیه کلی یا فرضیه اصلی تحقیق حاضر بیان می‌کند که: ” بین مدیریت ریسک اعتباری با مطالبات معوق بانک ملت استان سمنان رابطه معناداری وجود دارد.”

۱-۵-۲-۲- فرضیات فرعی تحقیق

۱- بین مدیریت ریسک اعتباری وام‌های (تسهیلات) دریافتی مشتریان به‌ صورت انفرادی
(که متناظر با تحلیل انفرادی ریسک اوراق بهادار است) با مطالبات معوق بانک ملت استان سمنان رابطه معناداری وجود دارد.

۱-۱- بین مدیریت ریسک اعتباری و وام‌های سررسید گذشته مشتریان انفرادی(حقیقی) ‌در بانک ملت استان سمنان رابطه معناداری وجود دارد.

۱-۲-بین مدیریت ریسک اعتباری و وام‌های معوق مشتریان انفرادی(حقیقی) ‌در بانک ملت استان سمنان رابطه معناداری وجود دارد.

۱-۳-بین مدیریت ریسک اعتباری و وام‌های مشکوک الوصول مشتریان انفرادی(حقیقی) ‌در بانک ملت استان سمنان رابطه معناداری وجود دارد.

۲- بین مدیریت ریسک اعتباری سبد وام به‌ صورت غیرانفرادی (که معادل تحلیل ریسک سبد اوراق بهادار است) با مطالبات معوق بانک ملت استان سمنان رابطه معناداری وجود دارد.

۲-۱-بین مدیریت ریسک اعتباری و سبد وام‌های سررسید گذشته مشتریان غیرانفرادی(حقوقی)‌در بانک ملت استان سمنان رابطه معناداری وجود دارد.

۲-۲-بین مدیریت ریسک اعتباری و سبد وام‌های معوق مشتریان غیرانفرادی(حقوقی)‌در بانک ملت استان سمنان رابطه معناداری وجود دارد.

۲-۳-بین مدیریت ریسک اعتباری و سبد وام‌های مشکوک الوصول مشتریان غیرانفرادی(حقوقی)‌در بانک ملت استان سمنان رابطه معناداری وجود دارد.

۱-۶-قلمرو تحقیق:

۱-۶-۱-قلمرو مکانی تحقیق: قلمرو مکانی تحقیق حاضر مدیریت شعب بانک ملت استان سمنان
می‌باشد.

۱-۶-۲-قلمرو زمانی تحقیق: به دلیل اهمیت موضوع و از آنجایی که قصد داریم میزان خطا را کاهش بدهیم و به نتایج واقعی دست یابیم قلمرو زمانی تحقیق حاضر بین سال های ۱۳۹۱-۱۳۸۱، در نظر گرفته شده است. لذا داده های مربوط به تحقیق از طریق سامانه متمرکز اطلاعات تسهیلات مدیریت شعب بانک ملت استان سمنان استخراج ‌شده‌اند.

۱-۶-۳- قلمرو موضوعی تحقیق: بررسی رابطه بین مدیریت ریسک اعتباری با مطالبات معوق بانک ملت و به صورت یک مطالعه موردی در مدیریت شعب بانک ملت استان سمنان، می‌باشد.

۱-۷- تعریف اصطلاحات و واژه ها

۱-۷-۱-ریسک اعتباری: این ریسک عبارت است از ریسک ناشی از عدم‌اطمینان (بانک) به توانایی طرف‌حساب (مشتری یا متعهد) برای عمل به تعهداتش.

به‌دلیل وجود تعداد زیاد طرف‌حساب،از اشخاص معمولی گرفته تا دولت‌ها، و همچنین وام‌های مختلف از وام‌های اتومبیل تا معاملات مشتقات.

ریسک اعتباری اشکال مختلفی به خود می‌گیرد و به همین دلیل هم مؤسسات نیز این ریسک را به طرق مختلفی مدیریت می‌کنند.

در ارزیابی ریسک اعتباری یک طرف‌حساب، مؤسسه‌ باید به سه موضوع توجه داشته باشد:

احتمال نکول: احتمال این‌که شخص، طی دوره‌ تعهد یا در یک دوره‌ زمانی خاص مانند یک سال، تعهداتش را نکول کند، چقدر است؟ اگر احتمال نکول برای یک دوره‌ زمانی یک ساله محاسبه شود می‌توان آن را فراوانی نکول مورد انتظارنامید.

محدوده خطر اعتباری (اکسپوژر اعتباری): در صورت وقوع نکول، چه میزانی از تعهدات در خطر خواهد بود؟

نرخ بازگشت: هنگام وقوع نکول چه کسری از اعتبارات در خطر را می‌توان از طریق اقداماتی مانند اعلام ورشکستگی یا سایر روش‌های تسویه بازیابی کرد؟

زمانی‌که از کیفیت اعتباری یک تعهد صحبت می‌شود، معمولا میزان توانایی فرد برای عمل‌ به تعهداتش
مدنظر است. مفهوم کیفیت اعتباری در برگیرنده دو جزء احتمال نکول ‌تعهد و نرخ بازگشت پیش‌بینی شده است.

مطالبات معوق: مطالباتی که وام گیرنده به هر دلیلی از پرداخت یا بازپرداخت وام امتناع ورزد تلقی می‌گردد. که مجموع این مطالبات در قالب مطالبات معوق بانکی منظور می‌شوند.

مفهوم ریسک: زمانی که به تعاریف مراجعه می‏ کنیم متوجه می‏شویم که هر یک از محققان به فراخور حال، تعریف خاص مورد نظر خود را با اقامه دلایل و مباحث گسترده مطرح کرده‌اند. با این وجود
می توان ادعا کرد که همه این تعاریف برای بیان موقعیت هایی ارائه شده‏اند که سه عامل مشترک را
می توان در آن ها مشاهده کرد. ‌بنابرین‏ ما در موقعیت هایی با ریسک مواجه می‌شویم که:

• • اولاً: عمل یا اقداممان بیش ازیک نتیجه به بار می آورد.

• • ثانیاًً: تا زمان حصول و ملموس شدن نتایج نمی دانیم کدامیک حاصل خواهدشد.

• ثالثاً: حداقل یکی از نتایج ممکن الوقوع می‌تواند پیامدهای نامطلوبی رابه همراه داشته باشد.

مهمترین ریسک های بانکی: مهمترین ریسک هایی که مؤسسه مالی مانند بانک با آن ها مواجه است به ۳ دسته تقسیم می‌شوند:

ریسک اعتباری: ریسک مربوط به زیان های ناشی از عدم بازپرداخت یا بازپرداخت با تأخیر اصل یا فرع وام از طرف مشتری.

ریسک بازار: ریسک مربوط به زیان های محتمل بر دارایی های بانک ‌بر اساس تغییرات و نوسانات عوامل بازار (مانند نرخ ارز، نرخ بهره، قیمت سهام و …)

ریسک عملیاتی: ریسک مربوط به زیان های مستقیم یا غیرمستقیم که منشاء آن ها فرآیندهای ناکافی یا ناصحیح داخل سازمان، افراد، سیستم و یا وقایع خارج از سازمان می‌باشند.

از آنجا که نیاز به شناسائی و مدیریت انواع ریسک های مالی و بانکی، وجود یک مرکز بین‌المللی که وظیفه سیاست گذاری و ابلاغ دستورالعمل ها در ارتباط با بحث ریسک در سازمان ها را بر عهده داشته باشد، ضروری ساخته است از اینرو بانک تسویه بین الملل با نام اختصاری^[۱۶](BIS) کمیته بال^[۱۷] را که وظیفه اصلی آن نظارت بر وضعیت سرمایه بانک ها در کشورهای مختلف می‌باشد راه اندازی نمود. این کمیته همچنین وظیفه تعیین استانداردهای مربوط به ریسک های بانکی را بر عهده دارد.

بر اساس مفاد بیانیه کمیته بال (۱)، کفایت سرمایه معیاری است برای سنجش میزان سرمایه بانک که به شکل درصدی از در معرض خطر بودن اعتبارت بیان می شود، حداقل نسبت کفایت سرمایه طبق دستورالعمل بال (۱) ۸ درصد در نظر گرفته شده است.

کمیته بال دردستورالعمل جدیدخود که در سال ۱۹۹۹ تحت عنوان بال (۲) منتشر کرد تغییرات جدیدی را در نحوه محاسبه و همچنین حداقل نسبت کفایت سرمایه ایجاد ‌کرده‌است. تعریف کفایت سرمایه بر اساس مفاد کمیته بال (۱) و (۲) به شرح ذیل است:

ضمناً اجرای مفاد بیانیه بال ۲ از سال ۲۰۰۶ در دستور کار کمیته قرار دارد.

بیانیه بال(۱): کفایت سرمایه عبارت است از میزان حداقل سرمایه لازم برای پوشش ریسک اعتباری.

بیانیه بال(۲): کفایت سرمایه عبارت است از میزان حداقل سرمایه لازم برای پوشش ریسک اعتباری و عملیاتی.