-۳-۱۰-۲سرپرستی کار حسابرسی: کینگ و شوارتز^[۳۷] میزان سرپرستی کار حسابرسی را به عنوان شاخص کیفیت در مواقعی که حسابرسان تحت رژیم‌های حقوقی متفاوت فعالیت می‌کنند، مورد بررسی قرار داده‌اند. نتایج تحقیق آنان نشان داد که سرپرستی تابعی از پیش‌بینی میزان اقدامات تنبیه قانونی بر علیه حسابرسان است.

۴-۱۰-۲ -اندازه مؤسسات حسابرسی: مهم‌ترین تحقیقات انجام شده در رویکرد عرضه حسابرسی، مطالعه تاثیر، اندازه مؤسسات حسابرسی کیفیت حسابرسی است. بسیاری از این تحقیقات از رابطه مثبت بین اندازه مؤسسه‌ حسابرسی و کیفیت حسابرسی پشتیبانی می‌کنند. دی آنجلو^[۳۸] معتقد است که مؤسسه‌‌های حسابرسی بزرگ‌تر، انگیزه قوی‌تری برای ارائه حسابرسی با کیفیت بالاتر دارند، زیرا علاقه‌مند هستند که شهرت بهتری در بازار به دست آورند و از آنجا که تعداد مشتریانشان زیاد است، نگران از دست دادن مشتری نیستند. تصور بر این است که چنین موسساتی به دلیل دسترسی به منابع و امکانات بیشتر برای آموزش حسابرسان خود و انجام آزمون‌های مختلف، خدمات حسابرسی را با کیفیت بالاتری ارائه می‌کنند. نیو و دیویدسون^[۳۹] نشان داده‌اند که مؤسسه‌‌های حسابرسی بزرگ مشتریان بزرگ‌تری دارند، از این‌رو، توقع بازار برای کشف تحریفات موجود در صورت‌های مالی از حسابرسان افزایش می‌یابد. علاوه بر آن، شواهد تجربی حاکی از این است که مؤسسه‌‌های حسابرسی بزرگ‌تر دارای کیفیت حسابرسی برتر هستند؛ زیرا از منابع و امکانات بهتری برای آموزش حسابرسان در انجام حسابرسی، نسبت به مؤسسات کوچک‌تر برخوردار هستند. کلیو لینوکس ^[۴۰] نشان داد که مؤسسات حسابرسی بزرگ نسبت به مؤسسه‌‌های حسابرسی کوچک انگیزه بیشتری برای صدور گزارش‌ صادقانه دارند. تحقیقات وی نشان می‌دهد که هر چه میزان منابع مالی در واحدهای مورد حسابرسی بیشتر باشد، استقلال حسابرسان نیز اهمیت بیشتری می‌یابد.

۵-۱۰-۲ -انگیزه کسب شهرت: شهرت حسابرس می‌تواند به اندازه ای مهم باشد که بازار سرمایه و فعالان آن ممکن است کیفیت حسابرسی را بر اساس شهرت او و نه توانایی اش برای کشف وگزارش اشتباهات با اهمیت صورت های مالی ارزیابی نمایند.^[۴۱] واتز و زیمرمن^[۴۲] برای دفاع از این نظریه که حسابرسان در بازار سرمایه از شهرت حرفه‌ای خود دفاع می‌کنند، به نمونه های تاریخی استناد کرده‌اند. شهرت، انگیزه‌ای برای حفظ استقلال حسابرسان است. به هر حال، انگیزه کسب شهرت ساز و کار خود نظارتی برای حفظ استقلال است. بنستون^[۴۳] اعتقاد دارد که اهمیت کسب شهرت، انگیزه ای قوی برای حفظ استقلال توسط حسابرسان است. هر گونه مصالحه بر سر استقلال حسابرسان منجر به از دست رفتن محبوبیت و در نتیجه تضعیف بازار خدمات حسابرسی می شود. با عنایت به سوابق تحقیقاتی فوق می توان شهرت حسابرس را به عنوان ملاکی جهت ارزیابی بازار سرمایه از کیفیت حسابرسی تعریف نمود و رابطه تعداد کارهای ارجاعی به حسابرس و شهرت حسابرس را مورد بررسی قرار داد.

.۶-۱۰-۲- تخصص‌گرایی: تحقیقات انجام شده در این زمینه بیانگر آن است که بین نوع صنعتی که حسابرسان در حسابرسی آن تبحر دارند و کیفیت گزارش حسابرسی رابطه مستقیم وجود دارد. به عبارت دیگر، حسابرسانی که در صنعت مورد نظر تخصص دارند، به دلیل داشتن توانایی بیشتر در شناسایی و برخورد با مشکلات ویژه آن صنعت می‌توانند حسابرسی را با کیفیت بالاتری انجام دهند. به علاوه، هر قدر مؤسسه‌ حسابرسی تجربه بیشتری در یک صنعت کسب کند، به دلیل ایجاد شهرت مثبت، علاقه بیشتری به ارائه خدمات حسابرسی با کیفیت برتر پیدا می‌کند. همچنین مؤسسات حسابرسی دارای صاحبکاران گوناگون در یک صنعت خاص مخاطرات تجاری و عملیاتی آن صنعت را به خوبی درک می‌کنند. برعکس، مؤسسات حسابرسی که صاحبکاران متعدد در یک صنعت نداشته باشند، احتمالاً درک عمیق و جامعی از مخاطرات ذاتی آن صنعت نخواهند داشت. محققان نشان دادند که حسابرسانی که به تخصص گرایی روی می آورند از کیفیت حسابرسی بالاتری برخوردار هستند. برای نمونه، بنیتو آراند^[۴۴] نشان داد که حسابرسان با تخصص ویژه در حسابرسی صنعت خاص، به دو دلیل عمده از کیفیت حسابرسی بالاتری برخوردار هستند. اول، آشنایی بیشتر با مسائل و مشکلات حسابداری و حسابرسی آن صنایع به دلیل اجرای مداوم حسابرسی و دوم، انگیزه برای کسب و حفظ شهرت در حسابرسی آن گروه خاص از صنایع. هوگان^[۴۵] معتقد است که پیچیده شدن صنایع دلیل افزایش نیاز به تخصص گرایی است. تخصص گرایی، موجب ارائه خدمات با کیفیت بالاتر می شود.

۷-۱۰-۲-دوره تصدی حسابرس: در صورتی که دو شرکت یکسان از هر نظر، مورد رسیدگی یک مؤسسه‌ قرار گیرد ولی مدت زمان رسیدگی و سال های مورد رسیدگی هر دو شرکت یکسان نباشد و مدت زمان رسیدگی یکی از آن ها طولانی تر از دیگری باشد به دلیل شناخت بیشتر از سیستم کنترل داخلی و صنعت صاحبکار در سنوات طولانی، توانایی حسابرسی را در کشف تحریفات با اهمیت افزایش می‌یابد و کیفیت گزارش حسابرسی برای این دو شرکت یکسان نخواهد بود.^[۴۶] مور و لوونستین^[۴۷] معتقدند که عدم آشنایی حسابرس با صاحبکار ممکن است هشدارهایی برای حسابرسان به وجود آورد که این هشدارها باعث می‌شوند تا حسابرس در کار خود از ریسک بالقوه حسابرسی اجتناب کنند ‌بنابرین‏ آن ها ممکن است برخی مبادلات را محافظه کارانه تر گزارش کنند یا آزمون ها را افزایش دهند.کارسلو و ناگی^[۴۸] به آزمون رابطه بین دوره تصدی حسابرس و گزارشگری مالی متقلبانه پرداختند و ‌به این نتیجه رسیدند که گزارشگری مالی متقلبانه در سال های اولیه دوره تصدی حسابرس بیشتر اتفاق می افتند.

۱۱-۲-کشف تقلب

اگر در حین عقد مهر تعیین نشود یا عدم آن شرط گردد یا مهر المسّمی باطل گردد ‌و آمیزش هم واقع شده باشد زن مستحق مهرالمثل خواهد شد یعنی مهر مطابق زنان همتای او تعیین خواهد شد. در صورتی‌که زن و شوهری ضمن عقد در میزان و نوع مهر به توافق نرسند و یا مهری معین کنند که فاقد اوصاف شرعی و قانونی باشد، در صورت انحلال نکاح ، قانون مدنی زن را مستحق مهرالمثل می ‌داند. برای تعیین مهر المثل باید وضعیت زن از حیث شرافت خانوادگی و سایر صفات از جمله وضعیت فردی و تحصیلات وی نسبت به کسانی که از نظر اجتماعی هم شان او هستند در نظر گرفته شود.

و به عبارت دیگر ملاحظه حال زن و صفات او از سن، به کار، نجابت، و عفت و عقل وادب و شرف و جمال و کمال و اضدا این ها است بلکه هرچه که عرفاً و عادتاً در بالابردن ونقصان مؤثر است، ملاحظه می شود

۱-۳-۳-۱- موارد تعلق مهرالمثل

برطبق قانون مدنی زن در موارد زیر مستحق مهرالمثل می شود:

الف – در صورتی که در نکاح دائم مهر ذکر نشده یا عدم مهر شرط شده باشد، پس از وقوع نزدیکی زن مستحق مهرالمثل خواهد بود. ( ماده ۱۰۸۷ ق.م)

در صورتی که تراضی طرفین درباره مهرالمسمی به جهتی باطل باشد مانند، موردی که مهرالمسمی مجهول باشد یا مالیت نداشته باشد که ‌در مورد اخیر، مستحق مثل یا قیمت آن خواهد بود.( ماده ۱۱۰۰ ق.م)

ب- در موردی که نکاح باطل است ولی زن از بطلان آن اطلاع ندارد در صورت وقوع نزدیکی، زن مستحق مهرالمثل است.( ماده ۱۰۹۹ ق.م)

۱-۳-۴- مهرالمتعه

قبل از هر چیز لازم به نظر می‌رسد که معنی متعه مشخص شود زیرا متعه در معانی دیگری نیز به کار رفته است.

متعه در اصطلاح دارای سه معنی می‌باشد:

۱) ازدواج موقت یا نکاح منقطع:

که در برابر مهریه کم و برای مدت معینی صورت می‌گیرد و پس از پایان آن مدت خودبخود فسخ می‌گردد.

الف-متعه حج:

در ححج تمتع که پس از عمره از احرام بیرون آیند و آنچه به احرام حرام شده بود، حق بهره گیری و تمتع از زن حرام می شود.

ب-متعه طلاق

هرگاه مرد قبل از نزدیکی و تعیین مهر، زن خود را طلاق دهد، جامه ای یاهر چیز دیگری به ‌عنوان هدیه به او بدهد، متعه طلاق یا مهرالمتعه نامیده می شود. معنی اخیر،( مهرالمتعه) موردنظر می‌باشد^.[۲۴]

۱-۳-۴-۱- مهرالمتعه و وجوه افتراق و اشتراک آن با مهرالمثل

هرگاه مقدار مهر هنگام عقد ذکر نشده باشد یا زوجین بر عدم آن توافق کرده باشند و شوهر بخواهد قبل از وقوع نزدیکی زن خود را طلاق دهد در این صورت زن استحقاق مهرالمتعه را خواهد داشت. ( با بهره گرفتن از ماده ۱۰۹۳ ق.م)

تفاوت‌ها و شباهت‌های مهرالمتعه و مهرالمثل

مهرالمتعه با مهرالمثل تفاوت‌ها و شباهت هایی دارد که به ذکر آن می پردازیم:

الف- در تعیین آن برخلاف مهرالمثل، وضع مالی و توان اقتصادی مرد ملاک می‌باشد. برای تعیین مهرالمتعه دیگر شایستگی موقعیت خانوادگی، اجتماعی و …. زن موردنظر نیست. بلکه اسطاعت مالی مرد لحاظ می‌گردد چنانچه ماده ۱۰۹۴ ق.م می‌گوید:” برای تعیین مهرالمتعه حال مرد از حیث غنا و فقر ملاحظه می شود که مرد به تناسب مال و ثروت خود مالی به زن می‌دهد.”

ب- قبلاً ذکر کردیم که مهرالمثل در مواردی داده می شود که نزدیکی واقع شده باشد ولی مهرالمتعه اختصاص به نکاحی دارد که قبل از وقوع نزدیکی طلاق انجام شود.( با توجه به ماده ۱۰۹۳ق.م)

ج- استحقاق زن در گرفتن مهرالمثل بعد از نزدیکی ایجاد شود، خواه زوجیت ادامه یابد، یا در اثر طلاق یا فوت یا نسخ، نکاح منحل شود، ولی مهر المتعه در صورتی به زن داده می شود که پیش از نزدیکی، مرد، زن خود را طلاق دهد، پس اگر در اثر فوت یکی از زوجین یا درخواست طلاق از طرفین زن، نکاح از بین برود، زن حق مطالبه مهرالمتعه را ندارد.

مهرالمثل و مهرالمتعه از جهتی شباهت دارند و آن این است که هر دو در موردی معین می‌شوند که یا در ضمن عقد ذکری از مهر نشده و یاتوافقی در این جهت حاصل نگردیده است و یا عدم مهر شرط شده باشد.^[۲۵]

۴-۲-مالکیت زن بر مهر

به مجرد انشاء عقد نکاح، زوجه مالک تمامی مهر می باشد.

اگر مهر، عین معین باشد به مجرد تحقق نکاح، آن عین به مالکیت زن در می‌آید و او حق هر گونه انتفاع و تصرف مالکانه همچون فروش و اجاره آن را خواهد داشت. اگر مهر عین کلی باشد مانند مقداری پول یا طلا به محض وقوع عقد شوهر موظف به ادای آن خواهد بود و زن می‌تواند آن را مطالبه کند. مگر اینکه مدت زمان خاص یا اقساطی جهت تأئیدیه آن منظور شده باشد.

قانون مدنی در ماده ۱۰۸۲ تصریح می کند که زن به مجرد عقد مالک مهر می‌گردد و این مالکیت زن نسبت به مهر را به صورت مطلق قرار داده است. یعنی زن می‌تواند هر گونه تصرفی در آن نماید. این مالکیت نسبت به نصف مهر به مجرد عقد منجز و نسبت به نصف دیگر تا قبل ‌از وقوع نزدیکی متزلزل است.

در تحریرالوسیله در این مورد اینچنین بیان شده است:

” و مالکیت تمام آن با وقوع نزدیکی مستقر می شود.”^[۲۶]

‌بنابرین‏ اگر شوهر قبل از نزدیکی زن خود را طلاق دهد و عین مهرمالکیت زن موجود باشد نصف مهر به شوهر برمی گردد. در غیر اینصورت ملزم به دادن بدل آن از مثل یا قیمت آن خواهد شد و اگر هنوز مهر پرداخت نشد، فقط نیمی از آن را استحقاق خواهد داشت.

۱-۴- عوامل استقرار مهر

سبب مالکیت مهر عقد است ولی تمام آن در مالکیت زن مستقر نمی گردد و نیمی از مهر ملک متزلزل زن می‌باشد که براثر عوامل ذیل استقرار می‌یابد:

الف – نزدیکی: مهر به سبب زناشوئی استقرار می‌یابد و فقها اجماع دارند که وقوع نزدیکی از عوامل استقرار مهر می‌باشد.

در تحریر الوسیله مطلق و طی عامل استقرار مهر بیان شده است.

” ادخول الذی یستقر به تمام المهر هوالمطلق الوط، ولودبراً….”^[۲۷]

ب- فوت زوج یا زوجه: چنانچه یکی از زوج یا زوجه بمیرند و نزدیکی هم واقع نشده باشد تمامی مهرالمسمی به نفع زوجه مستقر می شود.

در تحریرالوسیله تصریح شده است که:

“اگر یکی از زوجین قبل از نزدیکی بمیرد اقوی آن است که همانند مورد طلاق، مهر ضعیف می‌گردد خصوصاًً موردی که زن فوت کرده باشد.”^[۲۸]

ج- ارتداد زوج: اگر زوج قبل از وقوع نزدیکی مرتد شود و زوجه باید بلافاصله از اوجدا شود در این صورت تمامی مهر به نفع زوجه مستقر می شود. ولی اگر قبل از وقوع نزدیکی زوجه مرتد شود چیزی برای او نیست.

در قانون مدنی هرچند حکم دو مورد ا خیر به صراحت بیان نشده است ولی ماده ۱۰۸۲ بیان می‌دارد که زن به مجرد عقد مالک تمامی مهر می گرد و ماده ۱۰۹۲ بیان می‌دارد که تنها طلاق قبل از نزدیکی باعث تضعیف مهر می شود.

د- ابراء از مهر:

اگر زن ذمه شوهر را از مهر ابراء نماید و مرد نیز قبل از وقوع نزدیکی طلاقش دهد باید زن نصف مهر را به مرد بدهد زیرا ابراء بمنزله قبض است.

‌بنابرین‏ هرگاه زوجه قبل از طلاق ذمه زوج را بکلی بری نموده باشد پس از وقوع طلاق زوج می‌تواند نیمی از مهر را مطالبه کند هرچند که چیزی نپرداخته است.

1. 1. در سطح فرد^[۲۹]

1. 1. در سطح وظیفه^[۳۰]

1. در سطح فرایند^[۳۱]

برون سپاری فعالیت های انفرادی شامل انتقال برخی از پست های سازمانی به بیرون از مرزهای آن است. این پست می‌تواند مدیریتی باشد که عملکرد ضعیفی را از خود نشان می‌دهد و یا شامل پست های فنی باشد که در صورت افت نیروی انسانی، پیدا کردن افراد مناسب برای تصدی آن مشکل است. در سطح وظیفه ای، سازمان ها نوعاً با رویکرد کاهش هزینه ای به برون سپاری روی می آورند. فرایند ها نیز ممکن است مشمول برون سپاری قرار گیرند. در این صورت ممکن است سازمان با رویکرد راهبردی، برون سپاری را مدنظر قرار دهد(گریور، ۱۹۹۹).

۲-۷ روش های برون سپاری

سازمان‌ها برای برون سپاری از روش‌های مختلف و گاه انحصاری مخصوص به خود استفاده می‌کنند. روش‌های مختلفی برای برون سپاری وجود دارد که با دیدگاه های مختلف، می توان آن ها را در قالب های مختلفی دسته بندی کرد. در یک تقسیم بندی می توان روش های برون سپاری را به صورت زیر دسته بندی کرد:

الف) برون سپاری کامل: واگذاری تمامی فعالیت های غیر محوری و غیر ارزش زا و پر ریسک(کوری و ویلکاکز^[۳۲]، ۱۹۹۸)

ب) برون سپاری واحدها: برون سپاری فعالیت های خاص مثل گشایش اعتبار بانکی، حسابداری و با ریسک متوسط

ج) برون سپاری پروژه ای: واگذاری یک هدف و مقصود مشخص در قالب یک پروژه(مثل پروژه‌ فهرست‌نویسی در کتابخانه ها یا پروژه های سرمایه گذاری مشترک^[۳۳]) که به محض تحقق، فعالیت برون سپاری خاتمه خواهد یافت(دیوید^[۳۴]، ۱۳۸۶).

همچنین، در دسته بندی ای دیگر می توان انواع روش های برون سپاری را به صورت زیر تقسیم بندی کرد:

الف) برون سپاری مستقیم: سازمان به طور مستقیم برای پیمانکار برون سپاری سرمایه گذاری می‌کند، تصمیم‌گیری ها توسط سازمان انجام می شود و بدون هیچ گونه واسطه ای، به طور مستقیم با پیمانکاران سروکار دارد.

ب) برون سپاری پیمانکار طرف سوم^[۳۵]: سازمان از خدمات مشاوره ای یک پیمانکار طرف سوم در فعالیت های مرتبط با سرمایه گذاری و معاملات برون سپاری استفاده می‌کند؛ همچنین، فعالیت هایی مانند حمل و نقل، انبارداری، امور رفاهی، مدیریت موجودی و توزیع می‌تواند ‌به این پیمانکار واگذار شود. به طور مشخص، پیمانکار طرف سوم وظیفه ایجاد هماهنگی بین سازمان و سایر پیمانکارهای برون سپاری را بر عهده دارد.

ج) سرمایه گذاری مشترک: در این روش، سازمان با پیمانکار برون سپاری به جای عقد یک قرارداد معاملاتی ساده وارد یک سرمایه گذاری مشترک می شود که در این حالت تأکید بیشتر بر تسهیم ریسک و منافع است(کوری و ویلکاکز، ۱۹۹۸).

در یک تقسیم بندی دیگر می توان روش های برون سپاری را به صورت زیر دسته بندی کرد:

الف) برون سپاری خدمات اساسی و زیر ساختی: خدمات اساسی بازتاب دهنده ساختارهای پردازشی شبکه ای است که قیمت گذاری برون سپاری آن ها بر اساس میزان مصرف انجام می شود.

ب) برون سپاری خدمات تبدیلی: این خدمات شامل فرایندهای تجاری و برنامه های کاربردی است که بر حسب توابع برون سپاری تجاری به دو صورت افقی(اشتراکی) و عمودی(تخصصی) تقسیم می‌شوند.

ج) ایجاد یک زیر مجموعه مکمل: در این روش، ضمن این که سازمان فعالیت های خود را مانند قبل ادامه می‌دهد، یک زیر مجموعه مستقل در ناحیه جغرافیایی دیگری ایجاد می‌کند تا فعالیت هایی مشابه تمام یا بخشی از فعالیت های سازمان را انجام دهد. ‌به این ترتیب، شبکه توزیع سازمان بدون صرف هزینه و منابع زیادی گسترش می‌یابد(بردن^[۳۶]، ۲۰۰۴).

در یک دسته بندی دیگر، برون سپاری دو نوع است:

الف: برون سپاری انگیزشی: مهم ترین مزایای این روش عبارتند از: ایجاد انگیزه های مشترک میان پیمانکار و سازمان؛ تسهیل ایجاد تغییر در کیفیت و کمیت؛ سهولت تنظیم قرارداد، فقدان استرس درباره قیمت معین برای مدت طولانی؛ تبادل آسان تر اطلاعات میان پیمانکار و سازمان ‌در مورد هزینه ها و شرایط، امکان استفاده از اطلاعات برای بهبود؛ احتمال هزینه های کمتر

ب: برون سپاری به شیوه شراکت: مهم ترین مزایای این شیوه عبارتند از: وجود انگیزه های مشترک میان سازمان و پیمانکار؛ قابلیت بیشتر برای بازگشت به وضع گذشته؛ کاهش هزینه و بهبود کیفیت؛ وجود انگیزه بیشتر در شرکت جدید؛ امکان کنترل وانعطاف پذیری بیشتر به دلیل شراکت

مهم ترین معایب شیوه شراکت عبارتند از: پیچیدگی؛ هزینه های اولیه بیشتر؛ جذابیت کمتر برای جذب تخصص‌های بهتر، تمایل بیشتر آنان برای کار در شرکت مستقل خود(صادقی فر، ۱۳۸۹).

۲-۸ مزایای برون سپاری

کتابخانه ها دارای سابقه ای طولانی از برون سپاری یا قراردادهای کار و خدمات با سازمان های غیر انتفاعی و شرکت های غیر انتفاعی هستند. متون کتابداری منعکس کننده ی بحثی ادامه دار از برون سپاری در حیطه ی فعالیت های روزانه ی کتابخانه ای از قبیل توسعه ی مجموعه ها، انتخاب مواد، پردازش منابع، فهرست نویسی و مدیریت است. خدمات روزانه ی غیر کتابداری از قبلی تعمیر و نگهداری و فتوکپی برای مدتی طولانی از طریق قرارداد با خدمات‌دهندگان مختلف انجام شده است. اما در اوائل قرن بیستم کتابخانه ی کنگره اقدام به تولید انبوه کارت های فهرست نویسی کرده و در اختیار کتابخانه‌های دیگر قرار داد (بناد و بوردیانو^[۳۷]، ۱۹۹۷؛ شورای کتابخانه‌های شهری، ۱۹۹۹). طی سال های متمادی کتابخانه ها نه تنها اقدام به ارائه ی خدمات فهرست نویسی کرده‌اند، بلکه در امور دیگری همچون توسعه ی نظام های خودکار و تهیه ی منابع مورد نیاز نیز موفق بوده اند. همچنین مدیران کتابخانه ها از برون‌سپاری به عنوان وسیله ای برای ثبت و سفارشات کلی و دائمی از فروشندگان استفاده می‌کنند. در این فرایند فروشندگان نقش کتاب شناسان را ایفا کرده‌اند (وودزوورث^[۳۸]، ۱۹۹۸).

کتابخانه هایی که در این فعالیت ها شراکت می جویند می‌توانند از مزایای دسترسی به منابع بیشتر با هزینه ی کمتر بهره مند شوند؛ گرچه این شراکت کنترل آن ها را بر روی بسیاری از مجموعه ها محدود می‌کند. انتخاب و خرید پایگاه های داده ها، کتاب ها و نشریاتی که نقشی اساسی در آرشیو منابع و هزینه ای بالا در بودجه کتابخانه ها دارند به میزان زیادی بستگی به نظر ناشران، فروشندگان وخرید های اشتراکی دارند. به دلیل اینکه هر کدام از شرکا سرمایه ای محدود در این کار دارند، انتخاب کتابخانه ها به صورت همه یا هیچ در می‌آید. همچنین کتابخانه ها گاه مجبور به خرید‌هایی خواهند شد که لزوماً مورد نیازشان نخواهد بود. در حالی که برون سپاری در ارائه ی خدمات فنی و توسعه ی مجموعه ها به سرعت شایع شده است، به تازگی به عنوان خدمت مرجع مورد توجه قرار گرفته است. در طول تاریخ، طبیعت فیزیکی منابع و مراجع و کاربران کتابخانه ها ارائه خدمات حضوری را الزامی کرد. اما از هنگامی که کتابخانه ها ارائه ی خدمات مجازی به کاربران را آغاز کرده‌اند، این نتیجه حصول گردیده است که برای این منظور می توان از منابع مجازی برون سپاری شده ی کتابدارها و تامین کننده های این خدمات و یا شرکت های تعاونی استفاده کرد. برخی گزارش ها نشان می‌دهند که برون سپاری منابع به صورت مجازی می‌تواند هم موفقیت آمیز و هم از نظر مالی به صرفه باشد (دوورنی وبونانی^[۳۹]، ۲۰۰۴).

آیرن هاوسیو^[۱۰۷] (۲۰۰۹) در پژوهشی با عنوان “رابطه میان سرمایه اجتماعی، رفتار شهروند سازمانی و پیامدهای عملکرد” به بررسی رابطه میان کارکرد سرمایه اجتماعی و رفتار شهروند سازمانی و تأثیر آن‌ ها بر رضایت از زندگی و عملکرد شغلی پرداختند. نتایج این پژوهش نشان داد که رابطه میان سرمایه اجتماعی و رفتار شهروند سازمانی مستقیم است.

آریانی^[۱۰۸] (۲۰۱۲) در پژوهشی با عنوان “رابطه میان سرمایه اجتماعی، رفتارهای شهروند سازمانی و عملکرد فردی” به بررسی رابطه میان متغیرهای فوق پرداختند. یافته های پژوهش نشان داد که رابطه معناداری میان سرمایه اجتماعی و رفتارهای شهروند سازمانی وجود دارد. همچنین فداکاری و احترام تأثیر معناداری بر سرمایه اجتماعی شناختی، رابطه‌ای و ساختاری دارد. نهایتاًً این پژوهش نشان داد که رابطه میان رفتار شهروند سازمانی و عملکرد فردی تا حدی تحت تأثیر سه بعد سرمایه اجتماعی است.

اسوونی^[۱۰۹] (۲۰۱۴) در پژوهشی با عنوان “مطالعه رابطه میان سرمایه اجتماعی و رفتار شهروند سازمانی” به بررسی چگونگی رابطه میان سرمایه اجتماعی و رفتار شهروند سازمانی پرداخت. یافته ها نشان داد که سرمایه اجتماعی از تمایل کارکنان به فراتر رفتن از ملزومات شغلی به منظور کمک به یکدیگر و گذشتن از علایق شخصی برای دستیابی به سطح مطلوب سازمانی نشأت می‌گیرد. همچنین این پژوهش نیز نشان داد که رابطه معناداری میان سرمایه اجتماعی و رفتار شهروند سازمانی وجود دارد.

هانینگتون^[۱۱۰] (۲۰۱۳) در پژوهش خود با عنوان ” فرهنگ‌سازمانی، سرمایه اجتماعی سازمانی، تضاد روان‌شناختی سازمانی، رفتار شهروند سازمانی و عملکرد سازمانی” به بررسی ارتباط میان متغیرهای فوق پرداخت. یافته ها نشان داد که رابطه معناداری میان فرهنگ‌سازمانی و رفتار شهروند سازمانی وجود ندارد. در حالی که رابطه میان رفتار شهروند سازمانی و عملکرد سازمانی معنادار است. همچنین رابطه معناداری میان رفتار شهروند سازمانی با سرمایه اجتماعی سازمانی و سرمایه اجتماعی و با عملکرد سازمانی وجود دارد.

مدل مفهومی تحقیق

رفتار شهروندی

۱٫ وفاداری

۲٫ اطاعت (وظیفه شناسی)

۳٫ مشارکت (اجتماعی، حمایتی وظیفه ای، مدنی)

۴٫ فداکاری

۵٫ توجه و احترام

۶٫ تحمل پذیری (جوانمردی)

سرمایه اجتماعی

۱٫ اعتماد متقابل

۲٫ هنجارهای مشترک

۳٫ تعاون و همکاری متقابل

۴٫ انسجام و همبستگی جمعی

۵٫ همدلی (احترام متقابل و منافع مشتری)

۶٫ همیاری و مشارکت داوطلبانه

نمودار ‏۲‑۱: مدل مفهومی تحقیق

برگرفته از عرب (۱۳۸۹)

فصل سوم

روش شناسی پژوهش

مقدمه

یکی از مهم‌ترین جنبه‌های تحقیق علمی، متدولوژی آن است. بدون متدولوژی تحقیق. نتایج بررسی تحلیل‌های مربوطه، معتبر و قابل‌تعمیم نخواهد بود. ازاین‌رو متدلوژی تحقیق ازجمله معیارهای رایج جهت ارزیابی تحقیقات علمی، تلقی می‌گردد. در این فصل ابتدا به بررسی روش پژوهشی، جامعه، نمونه و روش نمونه‌گیری، روش و ابزار گردآوری داده ها، روایی و اعتبار ابزار پژوهش پرداخته خواهد شد و درنهایت روش آماری تحلیل داده ها توضیح داده خواهد شد.

روش تحقیق

پژوهش حاضر، ازلحاظ هدف کاربردی و ازلحاظ نحوه گردآوری اطلاعات، از نوع تحقیقات توصیفی –همبستگی است.

جامعه آماری

جامعه آماری را کل کارکنان مدارس شهر تهران تشکیل می‌دهد که در سال ۱۳۹۳مشغول به کار هستند. تعداد کل کارکنان مدارس تهران ۵۹۵۰۱ نفر است. منظور از کارکنان مجموعه افرادی هستند که در یک مدرسه مشغول به کار می‌باشند که شامل مدیر، معلمان و معاون و دفتردار است.

حجم نمونه و روش نمونه‌گیری

بر اساس جدول مورگان نمونه مناسب برای این جامعه ۵۹۵۰۱ نفره، ۳۸۲ نفر است. همچنین در این تحقیق برای تعیین نمونه‌گیری از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای استفاده شد. بدین منظور از مناطق ۲۴ گانه شهر تهران ۶ منطقه و از هر منطقه ۷ مدرسه به طور تصادفی انتخاب شد.

روش‌های جمع‌ آوری اطلاعات

– روش‌های گردآوری اطلاعات در این تحقیق بدین شرح است:

– مطالعات کتابخانه‌ای: در این قسمت جهت گردآوری اطلاعات در زمینه مبانی نظری و ادبیات موضوع تحقیق، از منابع کتابخانه‌ای، مقالات، کتاب‌های موردنیاز و نیز از شبکه جهانی اطلاعات^[۱۱۱] استفاده شده است.

تحقیقات می‌دانی: به منظور جمع‌ آوری داده ها و اطلاعات برای تجزیه‌و تحلیل از پرسشنامه استفاده گردیده است.

پرسشنامه مذکور شامل ۲ بخش عمده است:

۱- نامه همراه: در این قسمت هدف از گردآوری داده ها به وسیله پرسشنامه و ضرورت همکاری پاسخ‌دهنده در عرضه داده های موردنیاز بیان‌شده است بر این منظور بر با ارزش بودن داده های حاصل از پرسشنامه تأکید گردیده تا پاسخ‌دهنده به طور مناسب پاسخ سؤال‌ها را عرضه کند.

۲- سؤال‌های (گویه های) پرسشنامه: این بخش از پرسشنامه شامل ۲ قسمت است.

الف) سؤالات عمومی: در سؤالات عمومی سعی شده است که اطلاعات کلی و جمعیت شناختی در رابطه با پاسخ‌دهندگان جمع‌ آوری گردد این بخش شامل ۵ سؤال است.

ب) سؤالات تخصصی: این بخش شامل ۵۶ سؤال است که ۲۹ سؤال آن مرتبط با بحث شهروندی سازمان بوده و به سنجش وفاداری، اطاعت، مشارکت، فداکاری توجه و تحمل‌پذیری می‌پردازد و ۲ سؤال آن مرتبط به سرمایه اجتماعی بوده و به سنجش اعتماد، هنجارها، تعاون، انسجام، همدلی و همیاری می‌پردازد.

در طراحی این قسمت سعی گردیده است که سؤالات پرسشنامه تا حد ممکن قابل‌فهم باشد. برای طراحی این بخش از طیف پنج گزینه لیکرت استفاده گردیده است که یکی از رایج‌ترین مقیاس‌های اندازه‌گیری به شمار می‌رود.

روایی ابزار پژوهش

مفهوم روایی (اعتبار) ‌به این سؤال پاسخ می‌دهد که ابزار اندازه‌گیری تا چه حد خصیصه موردنظر را می‌سنجد بدون آگاهی از روایی ابزار اندازه‌گیری نمی‌توان به‌دقت داده های حاصل از آن اطمینان داشت (سرمد و همکاران، ۱۳۹۰، ص ۱۷۰) برای به حداکثر رساندن روایی محتوا در این پژوهش از روش‌های زیر استفاده شده است.

۱- بررسی ادبیات مربوط به موضوع که شرح آن در قسمت ابزار گردآوری اطلاعات آورده شده است.

۲- استفاده از نظرات اساتید راهنما و مشاور

روایی پرسشنامه شهروند سازمانی: غرب (۱۳۸۹) با بهره گرفتن از تعاریف و نظریات دانشمندان و محققین و به کمک اساتید راهنما و مشاور و شش مؤلفه به عنوان شاخص‌های اصلی و فرعی (خرد و کلان) برای رفتار شهروندی سازمانی احصا کردند. این شش مؤلفه در قالب پرسشنامه شماره یک، بین ۲۰ نفر توزیع گردید و در یک طیف پنج‌گانه لیکرت به هر یک از پاسخ‌ها ارزش مقداری یک تا پنج تعلق گرفت.

توزیع فراوانی ارزش مقداری و ارزش میزانی تعلق‌گرفته به هر یک از مؤلفه‌ها سنجیده و نتایج آن در جدول۳- ۱۱ ارائه گردیده است. نهایتاًً ارزش میزانی هر مؤلفه‌ای که از ۳ بیشتر شد به عنوان مؤلفه‌های مذکور در جدول شماره ۳-۲ موارد زیر به عنوان مؤلفه‌های نهایی رفتار شهروندی سازمانی انتخاب گردید، در طیف لیکرت پنج رتبه‌ای، میانگین عدد ۳ می‌باشد.

۱-۴ اهداف پژوهش

هر پژوهشگر هنگام اجرای پژوهش در پی دستیابی به هدف یا اهداف خاصی می‌باشد که لازمه آن مشخص کردن هدف کلی و اهداف فرعی است.

هدف کلی:

بررسی رابطه ی بین خودکارآمدی، توانایی فراشناختی و انگیزش تحصیلی با عملکرد ریاضی دانش آموزان دبیرستانی منطقه ی شیبکوه.

اهداف ویژه:

1. 1. بررسی رابطه ی خودکارآمدی با عملکرد ریاضی دانش آموزان دبیرستانی منطقه ی شیبکوه

1. 1. بررسی رابطه ی توانایی فراشناختی با عملکرد ریاضی دانش آموزان دبیرستانی منطقه ی شیبکوه

1. 1. بررسی رابطه ی انگیزش تحصیلی با عملکرد ریاضی دانش آموزان دبیرستانی منطقه ی شیبکوه

1. بررسی سهم هر یک از متغیرهای انگیزش تحصیلی، توانایی فراشناختی و خودکارآمدی در پیش‌بینی عملکرد ریاضی دانش آموزان دبیرستانی شیبکوه.

۱-۵فرضیه‌های پژوهش

فرضیه کلی:

بین خودکارآمدی، توانایی فراشناختی و انگیزش تحصیلی با عملکرد ریاضی دانش آموزان دبیرستانی منطقه ی شیبکوه رابطه ی معنی داری وجود دارد.

فرضیه های جزئی:

1. 1. بین خودکارآمدی با عملکرد ریاضی دانش آموزان دبیرستانی منطقه ی شیبکوه رابطه معناداری وجود دارد.

1. 1. بین توانایی فراشناختی با عملکرد ریاضی دانش آموزان دبیرستانی منطقه ی شیبکوه رابطه معناداری وجود دارد.

1. 1. بین انگیزش تحصیلی با عملکرد ریاضی دانش آموزان دبیرستانی منطقه ی شیبکوه رابطه معناداری وجود دارد.

1. متغیرهای انگیزش تحصیلی، توانایی فراشناختی و خودکارآمدی پیش بین های عملکرد ریاضی دانش آموزان دبیرستانی شیبکوه می‌باشند.

۱-۶ تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرها

عملکرد ریاضی

• • تعریف مفهومی: به میزان یادگیری آموزشگاهی فرد در درس ریاضی به صورتی که توسط نمرات این درس سنجیده می شود اطلاق می‌گردد(حجازی، ۱۳۸۷).

• تعریف عملیاتی: در این پژوهش مقصود نمره های درس ریاضی است که دانش آموزان در امتحان ریاضی کسب کرده‌اند.

خودکارآمدی

• • • تعریف مفهومی: خودکارآمدی به باورهای فرد در باره ی توانایی‌های خود برای یادگیری یا انجام رفتارها در سطحی قابل قبول اطلاق می شود (بندورا، ۱۹۹۷).

  

• تعریف عملیاتی: در این پژوهش مقصود از خودکارآمدی نمره ای است که دانش آموزان از ‌پاسخ‌گویی‌ به پرسشنامه خودکارآمدی عمومی^[۱](GSE) که توسط شرر و مادوکس(۱۹۸۲) برای بررسی خودکارآمدی عمومی طراحی شد و دارای ۱۷ گویه می‌باشد، به دست می آورند.

توانایی فراشناختی

• • تعریف مفهومی: توانایی فراشناختی به شناخت دانش آموز درباره یادگیری به وسیله ی خودش اشاره دارد(پانائورا^[۲] و همکاران، ۲۰۰۳).

• تعریف عملیاتی: در این پژوهش مقصود از توانایی فراشناختی نمره ای است که دانش آموزان از ‌پاسخ‌گویی‌ به پرسشنامه توانایی فراشناختی(MCQ-30) که توسط کارت رایت هاتون و ولز (۱۹۹۷) برای بررسی توانایی فراشناختی طراحی شد و دارای ۳۰ گویه می‌باشد، به دست می آورند.

انگیزش تحصیلی

• • تعریف مفهومی: انگیزش به نیروی ایجاد کننده، نگهدارنده و هدایت کننده رفتار گفته می شود و انگیزش تحصیلی به انگیزشی اطلاق می شود که تلاش دانش آموز در عملکرد تحصیلی را افزایش می‌دهد (دسی و ریان^[۳]، ۱۹۸۵).

• تعریف عملیاتی: در این پژوهش مقصود از انگیزش تحصیلی نمره ای است که دانش آموزان از ‌پاسخ‌گویی‌ به پرسشنامه استاندارد انگیزش تحصیلی هارتر که شامل ۳۳ گویه می‌باشد، به دست می آورند.

فصل دوم

ادبیات و پیشینه پژوهش

۲-۱ مقدمه

یکی از دغدغه های پژوهشگران تعلیم و تربیت، بهبود پیشرفت تحصیلی دانش آموزان است. در این بین، یادگیری معنادار ریاضی توسط فراگیران نیز از اهمیت بسزایی برخوردار می‌باشد. لذا مطالعه عواملی که بر عملکرد ریاضی فراگیران تاثیر می‌گذارد ضروری است. پژوهش های گذشته در زمینه آموزش ریاضی نشان داده است که فراگیران با اضطراب ریاضی بالا، عملکرد ریاضی ضعیف تری در مقایسه با افراد با اضطراب ریاضی پایین از خود نشان داده‌اند. همچنین دانش آموزان با دقت و نگرش ریاضی بالا در مقایسه با افراد با نگرش و دقت ریاضی پایین به طور معناداری عملکرد ریاضی بهتری از خود نشان داده‌اند. بر این اساس بررسی عوامل مرتبط با عملکرد ریاضی دانش آموزان ضروری است. بر این اساس در این فصل نیز به بررسی مفاهیم مرتبط با متغیرهای پژوهش از قبیل عملکرد ریاضی، انگیزش تحصیلی، توانایی فراشناختی و خودکارآمدی و در بخش انتهایی فصل نیز به مرور پژوهش های انجام شده در این خصوص در دو بخش داخلی و خارجی پرداخته می شود.

۲-۲ عملکرد ریاضی

تعریف ریاضیات

ریاضیات زبانی است که در تعریف دقیق اصطلاحات و نمادها به کارمی رود و ما را در برقراری ارتباطات علمی و سایر ارتباطات در زندگی روزمره توانا می‌کند(هاراچیویز^[۴] و همکاران، ۲۰۰۰).

درس ریاضی از جمله مهارت‌های اساسی است که در زمره دروس مهم و بنیادی در دوران تحصیل محسوب مـی شـود. تحقیقـات و مطالعات نشان داده‌اند که ارتباط پویایی بین رشد و توسعه جامعه و کاربرد ریاضیات وجود داشته است. ریاضی یک زبان کمی است که دقیق تر از آن وجود ندارد. وقتی واژه های کیفی به کمی تبدیل شوند کار ریاضی کرده ایم(همان منبع).

تعریف عملکرد ریاضی

عملکرد ریاضی یعنی چگونگی بروز دانش ریاضی فرد در موقعیت های مختلف است که تحت تأثیر عوامل درونی و بیرونی واقع می شود. عوامل درونی و عوامل بیرونی به ترتیب نقش بردارهای تسهیل کننده و بازدانده رفتار ریاضی را ایفا می‌کنند. در این میان هیجان ها به مثابه یک عامل درونی و مؤثر در ساختار شخصیتی هر فرد مورد بحث قرار می گیرند؛ با توجه ‌به این که جداسازی مقوله شناخت از فرایند های عاطفی موجب خلط در بازتابش دقیق تجربه انسانی می شود(کورنو^[۵]، ۱۹۹۱).

عوامل مؤثر بر عملکرد ریاضی