۳-۴-۱۸- چرا زنان مجوز تنبیه مردان را ندارند

1. 1. معمولاً توانایی جسمی زنان از مردان کمتر است و زنان توان تنبیه بدنی مردان را ندارند. از این رو، چنین اقدامی از سوی زن، یقیناً با واکنش های تندی از سوی مرد همراه خواهد بود و زن بدون رسیدن به مقصود خویش، از داشتن روابطی سالم در ادامه ی زندگی زناشویی محروم خواهد ماند.

   

1. 1. مرد سرپرست و مدیر خانه است؛ هر مدیری ممکن است دچار اشتباه و یا غرور و خودخواهی شود؛ در چنین مواردی توصیه به زیردستان برای کتک کاری و تنبیه بدنی مدیر، هرگز کاری عاقلانه و خوش فرجامی نخواهد بود.

در روابط خانوادگی که ـ ویژگی خاصی دارد ـ و زن و مرد می خواهند سال ها زیست مشترکی داشته باشند و فرزندانی مفید، صالح و شایسته تحویل اجتماع دهند، کتک خوردن مرد، که مدیر و سرپرست خانواده است، پی آمدهای سوء تربیتی برای فرزندان دارد و سبب جرئت و بی پروایی آنان می شود و از تحت کنترل پدر خارج می‌گردند و به بزهکاری و ناهنجاری ها دچار خواهند شد. (صفایی، سید محسن، ۱۳۸)

‌بنابرین‏ بهتر است با مدیر متخلف برابر قانون و چهارچوب قانونی بر خورد شود و با ارجاع پرونده به دادگاه و الزام وی از سوی قاضی، به غائله خاتمه داد.

با این عمل، هم زن بهتر و آسان تر به حق خویش می‌رسد و هم از عوارض جانبی و پیامدهای سوء اقدام مستقیم خویش در امان می ماند.

۳-۴-۱۹- نظرات مراجع ‌در مورد ضرب زن توسط شوهر

نظر آیت الله مظاهری:

توهین به زن، جایز نیست چه رسد به زدن زن

نظر آیت الله شاهرودی:

در شرایط و وضعیت خاصی که نافرمانی او (زن) با ترک سخن و ترک همخوابگی اصلاح نشود زدن با آرامش و ملایم و بدون ایجاد قرمزی و کبودی فقط به انگیزه هدایت و اصلاح او و منع از پاشیدن کانون خانواده حائز است.

نظر آیت الله علوی گرگانی:

در صورتی که زن تمکین نکند و با موعظه و قهر اصلاح نگردد زدن او به مقدار کم به حدی که بدن کبود نشود، مانعی ندارد.

نظر آیت الله شیرازی:

مطلقاً جایز نیست.

نظر آیت الله مدنی:

زدن زن فقط در صورتی جایز است که تمکین ندهد و آن هم بعد از مراحلی، اول اینکه امر به معروف کند، دوم قهر کند، سوم، جای خوابش را جدا کند و اگر این مراحل جواب نداد می‌تواند به صورت جزئی آن را بزند و در روایت است که پیامبر (ص) به چوب مسواک بعضی از همسرانشان را تأدیب می فرمودند.

نظر آیت الله خامنه ای:

زدن زن جایز نیست مگر ‌در مورد نشوز و طغیان با شرایطی که در کتاب تحریرالوسیله ذکر شده است.

نظر آیت الله مافی گلپایگانی:

در تبیین و تفسیر آیه کریمه (۱۳/نساء) باید توجه داشت:

در ابتدای آیه خداوند متعال می فرماید در مرحله اول زنی که ناشزه است را نصیحت و موعظه کنید، سپس می فرماید: اگر نصیحت مؤثر واقع نشد از همخوابگی با او اجتناب نمایید و در مرحله آخر دستور می‌دهد اگر باز هم مؤثر نیفتاد زن را بزنید و در روایات می فرمایند ضرب باید به نوعی باشد که موجب صدمه به گوشت و استخوان نشود و خلاصه ضرب غیر شدید که موجب دیه نشود برای آگاهی بیشتر از تفسیر آیه به تفاسیر معتبر شیعه من جمله مجمع البیان مراجعه نمایید.

نظر آیت الله گرامی:

اگر زن کار خلافی انجام دهد تربیت و مجازاتش به دست همسر بهتر از مأمور دولت است.

آیت الله دوزدوزانی:

البته در موارد خاص و آن هم برای رسیدن به حق از سوی خدا مجاز می‌باشد.^[۱۴۵]

فصل چهارم

مصادیق قیمومیت مرد بر همسر در قانون مدنی

در این فصل از پایان نامه به اختیارات مرد در قانون مدنی از حیث ریاست بر خانواده و تبعات قانونی آن اشاره می شود.

۴-۱- نکاح

همین که نکاح به درستی واقع شد، حقوق و تکالیفی برای زن و شوهر ایجاد می‌کند که حقوق ‌دانان از آن به «آثار نکاح» تعبیر می‌کنند. ماده ی ۱۱۰۲ قانون مدنی در این باره می‌گوید: «همین که نکاح به طور صحت واقع شد، روابط زوجیت بین طرفین موجود و حقوق و تکالیف زوجین در مقابل همدیگر برقرار می شود».

بعضی از استادان حقوق گفته اند: مقصود از روابط زوجیت همان مسائل جنسی است. (جعفری لنگرودی،محمدجعفر، ۱۳۷۳) ولی به نظر می‌رسد که روابط زوجیت مطلق و دارای معنایی گسترده است و همه روابط شخصی (غیر مالی) و مالی زوجین را در بر می‌گیرد و تخصیص آن به مسائل جنسی با معنوی لغوی و عرفی این کلمات وفق نمی دهد. ‌بنابرین‏، حقوق و تکالیف زوجین که در ماده ۱۱۰۲ آمده، در واقع توضیحی برای روابط زوجیت است و معنی آن را روشن نمی کند.

درست است که قانون حقوق و تکالیفی برای زوجین تعیین کرده و ضمانت اجرائی برای آن در نظر گرفته است، لیکن باید توجه داشت که قانون به تنهائی نمی تواند آرامش و سعادت خانواده را تأمین کند.

آنچه در خوشبختی خانواده بیشتر از قانون مؤثر می‌باشد اخلاق است: زن و شوهر باید باصفا و صمیمیت و وفاداری با هم زندگی کنند و از کمک به یکدیگر و اشتراک مساعی دریغ نورزند و گذشت و فداکاری داشته باشند، تاکانون خانوادگی را همیشه گرم و سعادتمند نگاهدارند. اگر زن و شوهر همیشه بر سر حقوق و تکالیف قانونی خود نزاع کنند و هر روز برای رفع اختلاف به مقامات قضائی رجوع نمایند، بی شک نمی توانند با خوشی و خوشبختی زندگی کنند و فرزندانی خوشبخت و برومند به جامعه تحویل دهند. پس خانواده باید بیش از هر چیز پای بند اصول و مبانی اخلاقی باشد. توسل به ضمانت اجرای حقوقی و رجوع به مقامات قضائی، به هنگام ضرورت، به عنوان آخرین علاج، باید مورد استفاده واقع شود.

آثار حقوقی نکاح شامل دو بخش است: بخشی از این آثار دارای جنبه مالی است و بخشی دیگر از حقوق و تکالیف غیر مالی تشکیل شده است. چون نکاح در درجه اول یک قرارداد غیر مالی است و روابط شخصی زوجین مهمتر از روابط مالی آن ها‌ است، نخست از روابط شخصی (غیر مالی) زن و شوهر سخن می گوئیم و سپس روابط مالی آن ها را بررسی می‌کنیم.

۴-۲- روابط شخصی زن و شوهر در قانون مدنی

در روابط شخصی زن و شوهر می توان نخست از تکالیف مشترک زوجین و سپس از پاره ای تکالیف اختصاصی آنان تحت عنوان ریاست شوهر بر خانواده سخن گفت.

۴-۲-۱- حسن معاشرت

حسن معاشرت یکی از تکالیف مشترک زن و شوهر است. ماده ۱۱۰۳ قانون مدنی در این زمینه می‌گوید: «زن و شوهر ملکف به حسن معاشرت با یکدیگرند». حسن معاشرت یا خوش رفتاری زن و شوهر مربوط به عرف و عادت و رسوم اجتماعی است معاشرت ایجاب می‌کند که زن و شوهر با ‌خوش‌رویی و مسالمت و صمیمیت با هم زندگی کنند و از مجادله و ناسزاگوئی و اهانت به یکدیگر بپرهیزند.

زندگی مشترک و به تعبیر دیگر زندگی زیر یک سقف را می توان از لوازم حسن معاشرت دانست. ‌بنابرین‏ مرد مکلف است زنش را در خانه ی خود بپذیرد و زن اصولاً مکلف است در خانه ی مرد زندگی کند. داشتن روابط جنسی به طور متعارف از لوازم حسن معاشرت است و هرگاه زن یا شوهر از آن امتناع کند برخلاف وظیفه ی حسن معاشرت رفتار ‌کرده‌است. (صفایی، حسین،۱۳۸۰)

ضمانت اجرای تکالیف آن است که اگر زن از انجام وظیفه ی حسن معاشرت سر باز زند «ناشزه» محسوب و حق نفقه ی او ساقط خواهد شد.

۴-۲-۲- معاضدت