۲-۱۲-۳- به سخنان فرزندان خود گوش کنید و به آن‌ ها پاسخ دهید. والدین باید در گفت و گو با فرزندانشان، به طور کامل به آن‌ ها توجه کنند. والدین می‌توانند با نشستن در کنار آنان، نگاه کردن به چشمانشان و از طریق نوازش، این کار را انجام دهند. والدین باید به وسیله تربیت کردن توأم با احترام به فرزندانشان اجازه دهند که بدانند، سؤالات و سخنان آنان مهم است.والدینی که بچه ها را به پرسیدن تشویق می‌کنند، به آنان اجازه می‌دهند که بدانند، والدینشان می خواهند بچه‌هایشان چیزهایی یاد بگیرند و به آن‌ ها کمک کنند. والدین باید با صداقت به سؤالات آنان پاسخ دهند، و وقتی جواب سؤالی را نمی دانند، باید از دادن پاسخ غلط خودداری کنند و بگویند که نمی‌دانند. زیرا فرزندان انتظار دارند که صادق باشند.

۲-۱۲-۴- برای فرزندان خود وقت بگذارید.والدین باید وقت خاصی را در نظر بگیرند که با فرزندان خود بگذرانند. آن‌ ها باید به هریک از فرزندانشان، توجه و عنایت خاص خود را مبذول دارند. این وقت می‌تواندبا انجام فعالیت‌هایی که فرزند انتخاب می‌کند، سپری شود و لازم است، هم برای والدین و هم برای فرزندان، شاد ومسرت آمیز باشد. مقدار وقتی که والدین با فرزندانشان می‌گذرانند مهم نیست، مهم این است که دقایقی را باهم باشند تا فرزندان دریابند، والدین برای آنان اهمیت قائل می‌شوند و این، بسیار مهم است.

۲-۱۲-۵-به فرزندانتان مثبت گوئی ‌در مورد خود را آموزش دهید.هر قدر که بچه ها ویژگی‌های مثبتی را ‌در مورد خود تکرار کنند، به احتمال خیلی زیاد آن را باور می‌کنند و در خود احساس خواهند کرد. بهترین راه برای آموزش مثبت گوئی به نوجوان، انجام آن توسط والدین ‌در مورد خودشان است. گفتار مثبت ‌در مورد خود، نه تنها برای فرزند نفع خواهد داشت، بلکه برای والدین نیز مفید خواهدبود.( بابایی، ۱۳۸۵)

۲-۱۲-۶- فرزندان را تشویق کنید، تصمیم‌هایی ‌در مورد خود بگیرند، قدرت تصمیم گیری یکی از مهارت‌های مهم برای انسان‌هاست. بازی‌هایی مانند شطرنج می‌تواند قدرت تصمیم گیری در کودکان را افزایش دهد. وقتی فرزند تصمیم گرفت، مهم این خواهد بود که والدین از او بخواهند، نتیجه تصمیماتش را تحمل کند. کودک باید بیاموزد، هر تصمیمی که اتخاذ می‌کند، پیامد خودش را دارد.

۲-۱۲-۷- به بچه ها مسئولیت بدهید. نوجوانتان را به داشتن مسئولیت شخصی ترغیب کنید. وقتی که به فرزندان مسئولیت‌هایی داده می شود، آن‌ ها به خود می بالند ورشد می‌کنند. مسئولیت‌هایی مانند انجام کارهای عادی و روزمره ی هفتگی و روزانه باعث می شود، والدین به توانایی فرزندانشان اعتماد کنند و آن‌ ها نیز از عهده انجام کار به خوبی برآیند، در این بین، تشویق برای گرفتن مسئولیت بسیار مؤثر است.

۲-۱۲-۸- کارهای مدرسه ای، هنری و پروژه های فرزندان خود را در معرض نمایش قرار دهید. این یکی از بهترین راه‌هایی است که والدین می‌توانند به فرزندانشان نشان دهند، برای کارهای آنان ارزش قائلند و در نتیجه آن‌ ها ارزشمندند. به نمایش گذاشتن کارهای فرزند در محلی که دیگران بتوانند آن را ببینند، این پیام مهم را به بچه ها می‌دهد که: کارهای آن‌ ها مهم و قابل احترام است. در صورت تغییر دکوراسیون خانه، کارها در پوشه و یا مجموعه ای نگهداری می شود. در ضمن، نباید کارهایی را که بچه دوست ندارند، به نمایش گذاشت. این کار ممکن است موجب ناراحتی و خجالت آن‌ ها شود.

۲-۱۲-۹- فرزندان را آزاد بگذارید تا برخی مواقع خطر کنند. به نوجوانتان اجازه‌ تجربه بدهید. برای پیشرفت‌ها معیار‌هایی مقرر کنید، ولی اجازه اشتباه کردن هم بدهید. هیچ پدر و مادری دوست ندارند که فرزندانشان شکست بخورند. برخی از آن‌ ها سعی می‌کنند، با دور کردن بچه ها از فعالیت‌ها و موقعیت‌هایی که امکان شکست در آن‌ ها وجود دارد، از آنان در برابر شکست محافظت کنند. به هر حال برای بچه ها مهم است که یاد بگیرند، آن‌ ها هم مانند بزرگ‌ترها گاهی شکست می‌خورند. فرزندان بدون تجربه شکست و ناکامی قادر به یادگیری چگونگی مقابله با آن نیستند. ‌بنابرین‏، به جای محافظ آن‌ ها بودن و تلاش برای جلوگیری از شکست آنان، والدین باید به بچه ها کمک کنند تا وقتی که چنین اتفاقاتی برایشان افتاد، بتوانند با روش‌های مثبت به مقابله با آن برخیزند.

۲-۱۲-۱۰-نوجوانتان را در احساسات خویش سهیم کنید. مثلاً بگوئید:«خوشحالم که می‌توانیم صادقانه با هم حرف بزنیم.» یا «از اتفاق دیروز ناراحتم.»

۲-۱۲-۱۱-برنامه روزانه را طوری تنظیم که تمام افراد خانواده دست کم یک بار در روز باهم باشند. اوقاتی منظمی را به دور هم بودن خانوادگی اختصاص دهید. برای افراد خانواده نیز فرصت‌هایی فراهم آورید تا باهم به کار و بازی بپردازند.

۲-۱۲-۱۲-با حضور در برنامه ها و نمایش‌های نوجوانتان، از تلاش‌هایش در مدرسه و اجتماع پشتیبانی کنید. (بابایی،۱۳۸۵)

۲-۱۲-۱۳-به نوجوانتان اعتماد کنید و با او دوست باشید.

۲-۱۲-۱۴- به پندارهای نوجوانتان احترام بگذارید.حتی زمانی که رفتار او باید محدود شود، به او بگوئید که او را قبول دارید. مثلاً بگوئید:« کاری را که کردی درک می کنم، ولی انجامش در آن موقعیت درست نبود.» زمانی که اندیشه‌های او مغایر اندیشه‌های شما است، او را به بیان آن‌ ها تشویق کنید.

۲-۱۲-۱۵- تغییرات و تکامل نقش‌های نوجوان را بپذیرید.

۲-۱۲-۱۶-علاقه ها، سرگرمی‌ها و برخی مسائل زندگی بزرگسالی خود را با او در میان بگذارید.

۲-۱۲-۱۷-انتظار نداشته باشید فرزندانتان کامل باشند. به کفایت نوجوانتان در هر سطحی که هست احترام بگذارید. بچه هایی که بدانند، والدینشان آن‌ ها را همان طور که هستند قبول دارند، با اعتماد به نفس و اطمینان خاطر، برای رسیدن به موفقیت تلاش می‌کنند. اما بچه هایی که تحت فشار والدینشان قرار می گیرند تا کارها را بهتر انجام دهند، ضمن ناراحتی، علیه والدین خود طغیان می‌کنند. وقتی بچه ها کار اشتباهی انجام می‌دهند، والدین باید به جای انتقاد و ایرادگیری، اشتباهات را تبدیل به عاملی برای کسب تجربیات کنند

۲-۱۲-۱۸- به نوجوانان مهارت‌های حل مسئله را آموزش دهید.

خلاصه اینکه، عزت نفس بالا یا پائین استنباطی است که از سلامتی یک فرد می شود. عزت نفس بالا به عنوان نشانه ای از میزان سلامتی شخص مطرح می شود؛ یعنی نشانه ها و دیدگاهی که به طور واقع گرایانه کمبودها و نقاط ضعف را در نظر می‌گیرد.

از آنجا که عزت نفس نقش اساسی در کاهش و از بین بردن افسردگی، اضطراب و ناراحتی روحی دارد، دارای ارزش ویژه و بالائی است.

شایستگی عاطفی- اجتماعی که از«خود ارزیابی مثبت» منتج می شود، می‌تواند به عنوان پل فرهنگی، یا نیرویی در مقابل اضطراب و مشکلات خطیر، به نوجوان کمک کند. .(بابایی،۱۳۸۵)

بهره مندی از عزت نفس، علاوه بر آنکه جزئی از سلامت روانی به حساب می‌آید، رابطه نزدیکی با پیشرفت تحصیلی دارد،؛ به نحوی که حتی مبحثی تحت عنوان عزت نفس تحصیلی، در پژوهش‌ها قابل طرح وبررسی است.