خودآگاهی یا تشخیص احساس در همان زمان که در حال وقوع است، بخش مهم و کلیدی هوش هیجانی را تشکیل می‌دهد. توانایی کنترل و اداره لحظه به لحظه احساسها نشان از درک خویشتن و بصیرت روان شناسانه دارد. مدیران و رهبرانی ‌که درجه ای بالا از خود آگاهی دارند، با خود و دیگران صادق هستند و می دانند که چگونه احساسهایشان بر آن ها، سایر مردم و عملکرد شغلی‌شان تاثیر می‌گذارد. آن ها با یک احساس قوی از خودآگاهی، با اعتماد به نفس و در استفاده از قابلیت ‌هایشان کوشا هستند و می دانند چه وقت درخواست کمک کنند (بویاتزیس^[۱۰۱]ودیگران ،۳۷۵،۲۰۰۰).

یکی از مهم‌ترین عواملی که به ما کمک می‌کند زندگی خوب و موفقی داشته باشیم، این است که خود را بشناسیم، احساس خوبی ‌در مورد خودمان داشته باشیم و از آن چه که هستیم، شاد و راضی باشیم. مهارت خودآگاهی به شما کمک می‌کند تا بتوانید شناخت بیشتری ‌در مورد خویش، خصوصیات، نیازها، خواسته‌ها، اهداف، نقاط ضعف، نقاط قوت، احساسات، ارزش و هویت خود داشته باشید. مطالعات انجام شده نشان می‌دهد که ضعف در خودآگاهی با بسیاری از بیماری‌ها و ‌آسیب‌های روانی – اجتماعی همراه است. از جمله مشکلات روانی – اجتماعی مرتبط با خودآگاهی ضعیف می‌توان به افسردگی، اضطراب، احساس حقارت، اعتمادبه‌نفس پایین، مشکلات ارتباطی، احساس تنهایی، سوء مصرف مواد، فرار و… اشاره کرد. از این‌رو، کسب مهارت خودآگاهی برای پیشگیری از انواع مشکلات فوق بسیار مهم است.

‏یکی از مؤلفه‌های مهم خودآگاهی، عزّت‌نفس است. عزّت‌نفس چیزی نیست که مانند یک مهارت آموخته شود، بلکه عزّت‌نفس پیامد مجموعه‌ای از عوامل فردی، اجتماعی و خانوادگی است. عزّت‌نفس به احساس ارزشمندی شخص اشاره دارد که تحت تأثیر عوامل عملکرد، موفقیت‌ها، توانایی‌ها، ظاهر شخصی و قضاوت‌های افراد مهم است.

انسان‌ها واکنش‌هایی از دیگران، به‌ویژه افراد مهم، دریافت می‌کنند که نگرش‌هایی ‌در مورد ارزشمند بودن خود پیدا می‌کنند. عزّت‌نفس بالا نشان‌دهنده احساسات شخصی خاصی است که به آسانی تحت تأثیر موانع، تعارض‌ها و دیدگاه‌های منفی ‌در مورد توانایی‌ها یا ظاهر قرار نمی‌گیرد. عزّت‌نفس بالا به اعتمادبه‌نفس منجر می‌شود و تصمیم‌گیری خوب و مستقلانه و برخورد مناسب با تعارضات بین‌فردی را تسهیل می‌کند. عزّت‌نفس افراد در محیط حمایت‌کننده و مثبت تقویت می‌شود)محمدخانِی،۱۹،۱۳۸۵) .

۲- خود مدیریتی– در دهه ی اخیر تحقیقات زیادی در زمینه ی مهار تهای خود مدیریتی انجام شده است.خودمدیریتییکفرآیند ترتیبی است که افراد و کارکنان یک گروه برای رسیدن به یک رفتارخاص ونتیجهی دلخواه، از طریق آن خود را ترغیب و راهنمایی می‌کنند. ریشه این مفهوم بهنظریه های مربوط به تأثیر برخود بر می‌گردد که درآن تأکید برخود راهیابی کنترلبرخود و مدیریت برخود می‌باشد(ماهونی^[۱۰۲]و آرنکوف، ،۱۱۱،۱۹۷۸) .

خود مدیریتی عمدتاًً متوجه کنترل عواطف و غرایز درونی مان است. همچنین در رابطه با این واقعیت است که چگونه با شرایط و سناریوهای پویا سازگار می‌شویم)ریاض وخان،۸۹،۲۰۱۲).

در واقع خودمدیریتی در پاسخ به نیازهای روانشناسی و مدیریتی ظهور ‌کرده‌است خود مدیریتی به نیروهای درونی برای ایجاد تحول، افزایش قدرت تولید و افزایش توانایی‌های مدیریتی افراد تأکید می‌کند.تحقیقات نشان می‌دهد. افرادی که انتظار موقعیت دارند و باور دارند که نتایج بیرونی ناشی به دنبال آن ها به دست خواهد آمد مهارت‌های خودمدیریتی قوی‌تری دارند تا افرادی که انتظار شکست دارند و نمی‌توانند بین تلاش‌های خود و واقع بیرونی زندگی ارتباط برقرار کنند.

خود تنطیمی یا خود مدیریتی ،کنترل و اداره احساسات مهارتی است که بر پایه خود آگاهی شکل می‌گیرد. مدیران ورهبران قادرند محیطی از اعتماد و انصاف خلق کنند. عامل خود نظم دهی به دلایل رقابتی بسیار مهم است، زیرا در محیطی که سازمان‌ها مستهلک می‌شوند و فناوری کار با سرعتی گیج کننده تغییر شکل می‌یابد. فقط افرادی که بر هیجانهایشان تسلط یافته اند، قادر به انطباق با این تغییرها هستند(بویاتزیس ودیگران ،۳۷۵،۲۰۰۰).

خودتنظیمی، تعادل هیجانی را خود تنظیمی گویند .گاهی از خودتنظیمی به معنایکنترل احساس ها و عواطف یاد می‌کنند. خودتنظیمی یک قابلیت زیربنایی بوده و در کنترل رفتارهای هیجانی نقش مهمی دارد(کمالیان وفاضل،۱۳۰،۱۳۹۰).

اربرگ^[۱۰۳] واوکِیف ‌در سال‌ ۱۹۹۹-۱۹۹۳ رویکردآ،بِی ،سِی را برای رده‌بندی خودمدیریتی به کار گرفتند. آن ها عملکرد افراد را در سه زمینه کلی طبقه‌بندی می‌کنند، اثرات، رفتار و شناخت، آن ها چنین فرض می‌کنند که بهبود عملکرد و انگیزش افراد در حد متوسط است. ‌بنابرین‏ اثربخشی، شناخت در رفتار افراد آن را تعیین می‌کند. اگر به یک بعد خودمدیریتی توجه کنیم آثار سایر جنبه‌ها را نادیده گرفته‌ایم. بارگیری اینکه چگونه خودمان را مدیریت کنیم برای افراد، کارکنان، گروه‌های علمی همینطور برای ارتقاء قدرت تولید کارگران ضروری است. ‌یاد دادن به دانشجویان برای اینکه بتوانند خودشان را تغییر دهند بتوانند تفکر انتقادی داشته باشند اهداف معنادار برای خود تدوین کنند، با دیگران بخوبی تعامل داشته باشند و خوشحال باشند. خودانگیختگی داشته باشند، تولید فردی داشته باشند چیزهایی که باید دید آموز خودمدیریتی به آن ها توجه شود. تقریباً همه چیز ‌به این توانایی‌ها بستگی دارد. در حالی که مربیان کمی این توانایی‌ها را به عنوان بخشی از مسئولیت‌های خودشان برای آموزش این مهارت‌ها در نظر دارند با این حال بیشتر آن ها می‌گویند دانشجویان نیازمندیادگیری آن ها هستند امروزه خودمدیریتی به عنوان بخشی از برنامه های آموزشی دانشجویان مدید محسوب می‌شود. به طور کلی خودمدیریتی به عنوان فرایند جهت‌دهی شخصی تمایلات، رفتار و شناخت افراد به سمت برآورده کردن وظایفیا اهداف تعریف می‌شود. خودمدیریتی به عنوان یک نیروی قوی برای توسعه در تمام زمینه‌ها محسوب می‌شود. زیرا برای هر زمینه مدلی ارائه می‌دهد. چنانچه یک فرد بتواند احساسات رفتارها و عقاید خود را که در موقعیت عدم موفقیت او بهینه شناسایی کند در این صورت اهداف فردی و سازمانی براحتی تحقق خواهند شد. با این حال قبل از اینکه اهداف محقق شوند افراد باید ابتدا بتوانند بین احساسات، رفتار، و عقاید خود تمایز قایل شوند، روابط آن ها را بشناسند و با استراتژیهای خود تحولی آشنا شوند. استراتژیهایی که می‌توانند برای تغییر در تمایلات، رفتار و شناخت افراد مورد استفاده قرارگیرد و آن ها را قادر سازد برای رفع نیازها از آن ها استفاده کنند (ملاحسِینِی ،۶۴،۱۳۸۶) .

۳- آگاهی اجتماعی- در این مفهوم گولمن پافشاری می‌کند که در حالی که فرد بخشی از یک شبکه اجتماعی است ما توانایی فرد برای حس کردن، درک کردن و پاسخ گویی به عواطف دیگران را آگاهی اجتماعی می خوانیم)ریاضوخان،۸۹،۲۰۱۲).

۴- مهارت های ارتباطی یا اجتماعی توانایی شناخت و هم دلی با دیگران، برقراری ارتباط اثرگذار، گوش دادن عمیق و پرسیدن سوال های مهم، تشریک مساعی، مربی گری وصحبت کردن از اجزای این مهارت محسوب می شود(کمالیان وفاضل،۱۳۱،۱۳۹۰).

یکی از عملکردهایی که معمولا در بیماران مورد بررسی قرار می‌گیرد عملکرد جسمی است. بسیاری از بیماری‌های مزمن باعث محدودیت در انجام فعالیت های جسمی می شود. که این مشکل بر شیوه زندگی فرد اثر می‌گذارد و شخص در انجام فعالیت‌های مهم خود مثل کارهای منزل یا محل کار محدودیت پیدا می‌کند.

از دیگر حیطه های مهم مطرح در کیفیت زندگی مربوط به سلامت درد می‌باشد. از آنجایی که درد یک تجربه کاملا شخصی است، بهترین راه بررسی آن توصیف توسط خود بیمار است. ‌بنابرین‏ درد در هر زمان و مکانی وجود دارد که شخص آن را بیان می‌کند و باعث کاهش انرژی می شود و بر تمام جنبه‌های زندگی فرد تاثیر می‌گذارد.

درد پایدار باعث اختلال در توانایی تمرکز در انجام کارها می شود. توجه زیاد بیمار برای یافتن راهی برای تسکین درد می‌تواند بر توجه بیمار به محیط اطراف و ارتباطاتش تاثیر بگذارد که این مسئله می‌تواند منجر به اختلالاتی در روابط اجتماعی و خانوادگی بیمار شود( سیاری و اسدی لاری،۱۳۸۰).

از جمله موارد دیگر که کیفیت زندگی را در ارتباط با سلامتی تحت تاثیر قرار می‌دهد خواب و استراحت فرد است. کمبود خواب بر سلامت فرد اثر گذاشته و باعث کاهش انرژی و خستگی او می شود. در حالی که فردی که به میزان کافی خواب و استراحت دارد انرژی و سلامت کافی را دارد( آقامحمدی،۱۳۸۵).

۱٫ Bruce

ارزیابی نیازهای عاطفی و قابلیت‌های روانی بیمار، از طریق بررسی نگرش وی، سازگاری او با استرس ها، احساسات او در رابطه با شرایط فعلی خود و سایر مسائل و اهداف فرد در ارتباط با وضعیت فعلی وی امکان پذیر است. تلقی یا شناخت فرد از خود که شامل عواملی از قبیل مفید بودن، مولد بودن، تصویر ذهنی از خود، ذوق، نحوه نگرش به زندگی و آینده نگری می‌باشد که تاثیر زیادی بر کیفیت زندگی فرد دارد(اولیور جی^۱، ۱۹۹۹).

از دیگر مباحث مرتبط با کیفیت زندگی در ارتباط با سلامتی، وضعیت خانوادگی است. رویداهایی همچون بیماری های مزمن و سرطان می‌توانند بر وضعیت خانوادگی فرد تاثیر بگذارند و از طریق تغییر در نقش ها، تاثیر بر درآمد، کاهش ارتباطات اجتماعی کیفیت زندگی فرد را تغییر دهد( سیمون، دولاند، روتا^۲، ۲۰۰۲).

ایفای نقش نیز از حیطه های مهم کیفیت زندگی مرتبط با سلامت است. هر فردی در طول زندگی نقشهای متفاوتی را می پذیرد. نقش به صورت خصوصیات رفتاری مورد انتظار در یک موقعیت اجتماعی خانواده تعریف می شود. بسیاری از این نقش ها و توانایی انجام آن ها در طول زندگی تحت تاثیر عوامل مختلفی تغییر می‌کند. شرایطی که بتواند باعث اختلال در توانایی فرد برای انجا نقش های قبلی اش شود می‌تواند بر اعتماد به نفس شخص اثر بگذارد.(سیمون،کریوی،پیچن^۳،۲۰۰۳).

۱٫ Oliver J

۲٫ Symon, Donalds, Rota

۳٫ Symon, Creavey, Pichen

درک کلی از سلامت حیطه دیگری از کیفیت زندگی است. مفهوم درک از سلامت شامل نمره دادن به سلامت توسط خود فرد است که یک معیار کلی برای نشان دادن نگرانی ‌در مورد سلامتی و استعداد ابتلاء به بیماری ها است. درک کلی از سلامت از اهمیت بالایی برخوردار است. زیرا جزء مهمترین عوامل پیش‌بینی کننده استفاده از خدمات پزشکی و بهداشت روانی است( فلچر، ۱۹۹۲).

توافق عمومی بر این است که کیفیت زندگی توسط بیمار نسبت به مشاهده گر بیرونی بهتر ارزیابی می شود. کیفیت زندگی عموما ارزیابی ذهنی از تجربه زندگی در نظر گرفته می شود و بنا براین به ارزش ها، انتظارات و دور نمای فکری فرد وابسته است.

نکته کلیدی آن است که در کل نظر فرد معتبر است. هوش، تحرک و سلامت به تحقق اهدافی که فرد در زندگی دارد کمک می کند و لذا مثبت تلقی می شود. و بالعکس بعضی موقعیت ها مثل بیماری و ناتوانایی روانی مانع از پیگیری اهداف زندگی فرد می شود و لذا منفی تلقی می شود( نظری سعید، ۱۳۸۰).

۵-۱-۲) اندازه گیری کیفیت زندگی:

در زمینه ارزیابی وضعیت سلامت و یا کیفیت زندگی مقیاس های متعددی رشد و توسعه پیدا ‌کرده‌است. اسپیکر و همکاران تعداد ۲۱۵ مقیاس را فهرست کردند.

مک دوول و نیول مصاحبه های انتقادی از ۸۵ مقیاس سلامت را آماده کردند. بولینگ استفاده از ۶۹ مقیاس از سلامت و بیش از ۲۰۰ مقیاس مخصوص بیماری را مورد ارزیابی قرار داد. هنوز هم تلاش ها برای توسعه مقیاس جدید سلامت و وضعیت بهداشت عمومی ادامه دارد. در سال ۱۹۹۱، گروه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی (WHOQOL) دید تازه ای در جامعیت مفهوم کیفیت زندگی گشود، و این کار را در سطح بین‌المللی در کوشش برای دایر کردن مهمترین ابعاد انجام داد. این گروه نه تنها برای توضیح مجدد و وسعت درک کیفیت زندگی، بلکه برای توسعه مقیاس بین‌المللی به طور واقعی تلاش می‌کند، و هدف آن توسعه مقیاسی است که در محدوده وسیعی از زبان ها و فرهنگ ها معتبر و قابل اطمینان باشد (ویلیامز^۱، ۲۰۰۰؛ ص۱۳).

تقاضاها برای اندازه گیری مناسب کیفیت زندگی در حال افزایش است که این امر سلامت و مداخلات مراقبت بهداشتی را جهت ارزیابی کردن خیلی خوب میسر خواهد شد . چنین ابزاری می‌تواند به سیاست گذاری و برنامه ریزی در خدمات بهداشتی- درمانی کمک کند . فرم کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی مفید ترین ابزار در آزمون‌های بالینی چند ملیتی برای مراقبت از آنهایی است که بیماری مزمن و جدی دارند ، همچنین این ابزار برای مقایسه های بین فرهنگی ‌در مورد کیفیت زندگی مرتبط با سلامت و در توسعه ارتباطات پزشک و بیمار به صورت مشاوره مفید خواهد بود(اسکوینگتون^۲،۱۹۹۹).

سازمان بهداشت جهانی به دلایل بسیاری به عنوان سازمان پیشگام در توسعه ارزیابی کیفیت زندگی شناخته شده است . همچنین در سال‌های اخیر توجه خاصی به توسعه ارزیابی و سلامتی داشته است تا بدین وسیله قدرت اثر گذاری بیماری‌ها و نقایص جسمی و روانی را بر روی توانایی انجام فعالیت‌های روزانه و رفتارهای انسان مورد سنجش قرار دهد (ویلیامز،۲۰۰۰) .

۱٫ Wiliams

۲٫ Skevington

۶–۱-۲) ابزارهای اندازه گیری کیفیت زندگی

جهت ارزیابی کیفیت زندگی مربوط به سلامت پرسشنامه هایی وجود دارند که آن ها را به دو دسته عمومی و اختصاصی تقسیم می‌کنند.

پرسشنامه های عمومی به عنوان ارزیابی سلامت کلی به کار می‌روند و امکان مقایسه مداخلات را فراهم می‌کنند. در مواردی که هدف بررسی عملکرد و سلامت عمومی است، ابزارهای عمومی بهتر هستند. چرا که می توان طیف وسیعی از ابعاد کیفیت زندگی را با یک پرسشنامه منفرد بررسی کرد.

پرسشنامه های عمومی به دو دسته تقسیم می‌شوند :

۱٫دسته اول مقیاس های نمایش^۱ سلامت هستند. این ابزارها به صورتی طراحی شده اند که ابعاد کیفیت زندگیرا به طور جداگانه مسنجد و به هر بعد نمره جدا گانه می‌دهند. از جمله این پرسشنامه SF-12, Who BREF, ^۲SF-36 (فرم کوتاه پرسشنامه کیفیت زندگی)می‌باشد.

۲٫دسته دوم پرسشنامه های عمومی به نام راهنمای سلامت هستند. این پرسشنامه‌ها به کیفیت زندگی یک نمره کلی می‌دهند و نتایج این پرسشنامه‌ها بیشتر به منظور بررسی های اقتصادی، بهداشت، تجزیه و تحلیل های مربوط به سودمند بودن هزینه های بهداشتی به کار می رود.

^{۱٫ Health Profile}

^{۲٫ Short From Of Health Survey}

پرسشنامه های اختصاصی سنجش کیفیت زندگی

۱٫ اضطراب مرگ غارتگر^[۱۶۵]: این نوع از اضطراب یکی از اساسی­ترین و ابتدایی­ترین نظریات ژنتیک فلسفی است که در آن ارگان های تک سلولی دریافت­کننده­هایی دارند که مراحلی را در جهت تکامل می­پیمایند تا به خطرات بیرونی عکس العمل نشان داده و همیشه دارای ارگان­هایی حمایتی باشند و همچنین دارای مکانیزم های پاسخگو هستند که طراحی شده تا در صورت حملات یا خطرات شیمیایی و فیزیکی باعث بقا و ادامه زندگی گردد. در انسان ها این نوع اضطراب مرگ ناشی از انواع موقعیت­های خطرناک می‌باشد که باعث می شود شخص ریسک کند یا زندگیش را به خطر بیاندازد. این آسیب دیدگی­ها ممکن است روانی یا جسمانی باشد. اضطراب مرگ غارتگر باعث حرکت یک شخص به سوی منابع تطبیق دهنده و کشیده شدن وی به سوی تلاش فعالانه برای مبارزه با خطر یا تلاش­هایی برای فرار از موقعیت­های خطرناک می­گردد.این عکس العمل­ها همچنین ممکن است شکل ذهنی یا فیزیکی داشته باشد و شامل هر نوع مرحله تطبیق آگاهانه یا ناآگاهانه باشد.

۲٫ اضطراب مرگ وجودی: قوی­ترین نوع اضطراب است و فعالیت آن بر پایه انسان و دانسته ­های آگاهانه و سریع او و پیش ­بینی اجتناب­ناپذیر از مرگ است. این اضطراب و انتظاری که برمی­انگیزد، نتیجه استفاده از زبان است که شخص را به سوی دانسته ­های محدودی که نشانگر تفاوت میان خود و اطرافیانش است، می­کشاند. این نوعی احساس هویت انسانی و توانایی پیش ­بینی کردن آینده ‌می‌باشد. انسان­ها در برابر این نوع از اضطراب مرگ که توسط یک صف عریضی از مکانیزم­ های ذهنی و فعالیت­های فیزیکی تاثیر می­پذیرد، از خود دفاع ‌می‌کنند. آن­ها این طریقه مقابله را با انکار مرگ انجام می­ دهند. گرچه استفاده محدود از روش انکار و تکذیب مناسب است اما استفاده بیش از حد این روش ثابت می­ کند که این رفتار بسیار احساسی است. ‌بنابرین‏ انکار مرگ و پاک کردن حقیقت وجودی مرگ از طریق دفاع ذهنی و وابسته به ادراک انجام می­ شود. عدم آگاهی از حوادث جسمی و انواع نشانه­ های تهدید کننده سلامت جسمی، زمینه ­های خشونت، جنبه­ های روانی و انجام اعمال مجرمانه با دیگران همگی وسایلی برای رد کردن آسیب­پذیری شخصی است و اینکه انسان به دنبال خلق و ایجاد خیالات خام و بی­پایه است تا بدان وسیله نشان دهد که قدرت مبارزه با مرگ را دارد که چنین نیست.

۳٫ اضطراب مرگ تهاجمی^[۱۶۶]: در این نوع از اضطراب مرگ که همیشه انسانی و مربوط به موجودات متفکر ‌می‌باشد. در اینجا اضطراب مرگ زمانی به وجود می ­آید که فرد به دیگران به طریق جسمانی یا روحی و روانی لطمه وارد کند و این عمل باعث تحریک قوه انکار می­ شود. تاثیرات این نوع اضطراب بیشتر ناآگاهانه است تا اینکه آگاهانه باشد. اولین پاسخ ‌به این نوع از اضطراب این است که ارتکاب گناه آگاهانه یا ناآگاهانه در جواب باعث انواع اعمال و تصمیمات خودتنبیهی از سوی گناهکار می­ شود. یعنی شخصی مرتکب تصمیم به تنبیه شخصی خود برای ارتکاب گناه خود می­گردد، تا خود را از عذاب وجدان رها سازد. شخصی که به دیگران لطمه وارد کرده به اعمالی دست می­زند که شخصی که از اعماق قلب از او ناراحت است او را ببخشد. در نتیجه شخص آسیب­رسان به طور ناآگاهانه تصمیم به آسیب رساندن به خود ‌می‌گیرد که این عمل کاملاً نادانسته است و او در این زمان نمی­داند که عملش آسیب رساندن به خود است. یکی از مکانیزم­ های اساسی که انسان­ها با آن سر و کار دارند با اضطراب مرگ از نوع دوم مرتبط است. هنوز عامل تحریک شونده باقی است و انکار آن به هزاران شکل است. ‌بنابرین‏ انکار به صورت رفتارهای متعددی انجام می­ شود مانند قانون­شکنی و شکستن حد و مرزها، زورگویی به دیگران، تلاش برای به دست آوردن ثروت یا قدرت. این اعمال اغلب توسط جراحات و لطمات مرگ­آور فعال می­شوند و حال آنکه این اعمال ممکن است انسان را به سوی اعمال سودمندی رهبری نماید و برخی موارد اندکی ممکن است در کوتاه مدت و یا بلند مدت باعث ایجاد خسارات به خود و دیگران گردد. یافتن ریشه این رفتارها، توسط بنیان گذاران تکذیب و انکار بنا شده است و شامل تشدید و افزایش دفاعیات مبنی بر انکار می­ شود. انسان ها از مرگ می­هراسند و نمی­خواهند حقایق را ‌در مورد مرگ درک کنند (به نقل از جثیره، ۱۳۸۴).

۲-۴-۶- دیدگاه­ های نظری مربوط به مرگ

۲-۴-۶-۱- روانکاوی

در میان شاخه های مختلف روانشناسی، مکتب روانکاوی^[۱۶۷] بیش از همه در تبیین مرگ کوشیده است. فرضیه فروید درباره غریزه مرگ مهمترین مشارکتی است که روانکاوی ‌در مورد شناخت مفهوم مرگ مبذول داشته است. وی اولین نظریه­پردازی است که اضطراب مرگ را مطرح نموده است. او از تجارب روان تحلیلی خود با بیماران دریافت که در برخی از افراد چیزی به عنوان ترس از مرگ وجود دارد. او عنوان نمود که به طور کلی هیچ کس مرگ خود را باور ندارد و همه افراد آن را به صورت ناخودآگاه نفی ‌می‌کنند. فروید در نهایت اضطراب مرگ را به عنوان نوعی نگرانی نوروتیک در رابطه با مرگ کاهش داد که بکر^[۱۶۸] (۱۹۷۳) به چالش جدی با آن پرداخت. او اصطلاح انکار مرگ را به کار برد و عنوان کرد که نه تنها اضطراب مرگ امری حقیقی و واقعی است بلکه خود منبع بسیاری از ترس­ها و نگرانی­های فرد در زندگی می­گردد (دسپلدر و استریک لند^[۱۶۹]، ۲۰۰۵). واژه­ای که فروید از آن به منظور نامگذاری غریزه مرگ استفاده کرد یعنی تاناتوس، در اساطیر یونان باستان به فرشته مذکر بالداری گفته می­شد که مجسم کننده مرگ بود. نیروی غریزه مرگ یا مرگ­مایه، متوجه تخریب یا به پایان رساندن حیات است. فروید معتقد بود که تمام رفتارهای انسان از بازی پیچیده این غریزه با غریزه زندگی (اروس^[۱۷۰]) یا عشق یا زیست­مایه و تنش و کشش دایمی میان آن­ها زاده می­ شود. فروید در کتاب فراسوی اصل لذت جویی می­گوید که در حیات ارگانیک، غریزه به معنی تمایلی ذاتی برای اعاده حالت اولیه چیزها و بازگشت به آن حالت است. اگر هدف حیات رسیدن به حالتی باشد که هرگز وجود نداشته است چنین هدفی با طبیعت قهقرایی و محافظه ­کارانه غرایز مغایرت پیدا می­ کند. به نظر فروید آنچه حیات می­خواهد و باید به آن نایل شود، بازگشت به نقطه­ای است که هستی زنده از آنجا عزیمت کرده، یعنی بازگشت به طبیعت غیر ارگانیک و فاقد حیاتی که قبل از ارگانیسم زنده وجود داشته است. فروید به خاطر همین بازگشت به حیات غیرارگانیک معتقد بود که هدف زندگی، مرگ است. هرچند که در ابتدا نیروی لیبیدویی حافظ حیات بر غرایز ویرانگر مرگ غلبه دارد (دسپلدر و استریک لند، ۲۰۰۵).

۲-۴-۶-۲- وجودگرایی

در تمام طول تاریخ فلسفه، مشکل ‌می‌توان جنبش فکری را یافت که به اندازه وجودگرایی^[۱۷۱] تا این حد با مسئله مرگ اشتغال و رویارویی داشته باشد. در این مکتب نقطه مرکزی زندگی انسان است. این مکتب فکری نخستین تظاهرات بارز خود را در اندیشه­ های کی­یرکیگارد^[۱۷۲] (به نقل از دسپلدر و استریک لند، ۲۰۰۵) فیلسوف دانمارکی نشان داد. او از اضطراب وجودی^[۱۷۳]، که ناشی از آگاهی از بودن و نبودن است، سخن به میان ‌می‌آورد. کی­یرکیگارد ناامیدی بشر را ناخوشی تا سرحد مرگ می‌خواند و می­گفت هرگز احساس یاس^[۱۷۴] نکردن بزرگترین بدبختی است و درک یاس موهبتی حقیقی از جانب خداوند است، هرچند که این ناخوشی در صورتی که کسی نخواهد از آن شفا یابد، ‌خطرناک‌ترین بیماری­هاست.

۵-۵- پیشنهادات برای تحقیقات آتی : ……………………………………………………………………………………………۱۶۰

پیوست ها :………………………………………………………………………………………………………………………………….

منابع و ماخذ: ………………………………………………………………………………………………………………………………

منابع فارسی:………………………………………………………………………………………………………………………………..

منابع انگلیسی:………………………………………………………………………………………………………………………………

چکیده انگلیسی: …………………………………………………………………………………………………………………..

چکیده فارسی:

صنایع کوچک و متوسط، یکی از اصلی ترین ارگان‌های اقتصاد جهان کنونی هستند تا حدی که از آن به عنوان قلب اقتصاد جهان امروز یاد می شود. امروزه نقش بنگاه های کوچک و متوسط در رشد و توسعه کشورها در سراسر جهان شناخته شده است و در نتایج مطالعات، تحقیقات ‌و گزارش‌های رسانه های گوناگون بر آن تأکید می شود زیرا حدود ۹۹ درصد از بنگاه‌ها را بنگاه‌های کوچک و متوسط تشکیل می‌دهند و درحدود نیمی از تولید ناخالص داخلی کشورها متعلق ‌به این بنگاه‌هاست(محمدرضا سعادت-۱۳۹۰).همچنین این سازمان‌های نقش بسیار مؤثری در رونق اقتصادی ،کارآفرینی اشتغالزایی و رفع معضل بیکاری ، توزیع ثروت در جامعه و کاهش فقر ، توسعه محلی و منطقه ای دارند. اینترنت نیز از جمله ابزاری است که تمامی افراد دنیا بدون واسطه با یکدیگر مرتبط نموده است و تاثیر بسزایی در برقراری ارتباط افراد و سازمان‌ها با یکدیگر دارد.

زیر ساخت تحولات پیچیده دنیای امروز را فناوری اطلاعات و تجارت الکترونیکی تشکیل می‌دهد . صرف نظر از اهمیت تجارت الکترونیک ، نقش بنیادین آن در پیشرفت و توسعه ی کشورها آن را به فناوری راهبردی وزیر بنایی مبدل ‌کرده‌است . در حقیقت تجارت الکترونیک برای کشورهای در حال توسعه اهمیتی مضاعف دارد . (اشتریان ۱۳۸۹)یکی از راه های بهبود وضعیت اقتصادی درکشور ، توجه بیشتر به گسترش وتوسعه صنایع کوچک و متوسط و ایجاد زیر ساختهای تجارت الکترونیک می‌باشد که از موارد ضروری در حمایت از آن شرکت‌ها است. درحقیقت تجارت الکترونیک به عنوان راهکاری در جهت بهبود وضع فروش ،بازاریابی و ارائه خدمات مناسب به مصرف کنندگان و در نهایت رضایت مندی مشتری را در پی خواهد. مهمترین مسئله مورد طرح در این پایان نامه شناسایی عواملی می‌باشد که تاثیر بسزایی در به کارگیری تجارت الکترونیک در توسعه مؤسسات کوچک و متوسط دارند و در نهایت پیشنهاداتی درخصوص برطرف نمودن عوامل ارائه گردد

این تحقیق با انجام مطالعه­ می‌دانی، به بررسی و شناسایی عوامل تاثیر گذاری می ­پردازد که نقش اساسی در به کارگیری تحارت الکترونیک در SME دارند. داده ­های آماری از طریق پرسشنامه­ای جمع ­آوری ‌شده‌اند و روایی پرسشنامه از طریق ‌پیش‌آزمون و مشورت با خبرگان و پایایی آن نیز به­وسیله آلفای کرونباخ تأیید گردیده­است. جامعه آماری این پژوهش ، مؤسسات کوچک و متوسط مستقر در تهران ‌می‌باشد. .این پژوهش بر اساس داده های جمع‌ آوری شده در نیمه دوم سال ۱۳۹۲ از نمونه ای متشکل از ۸۷ نفر از مدیران و مالکان شرکت‌های کوچک و متوسط مستقر در مراکز رشد انجام شده است.

عوامل تاثیر گذار در به کارگیری تجارت الکترونیک به سه دسته فنی،سازمانی و محیطی تفکیک گردیده و دسته فنی به­نوبه خود به جنبه­ های زیر ساخت تکنولوژی، تخصص و توانایی کارکنان، تفکیک و دسته سازمانی به جنبه­ های علاقه مندی مدیریت ،حمایت مدیریتی ،ادراک مدیریتی ،باورها و اقدامات سازمانی و نگرش سازمانی تفکیک گردیده و همچنین دسته سوم نیز که دسته محیطی می‌باشد به جنبه‌های رضایت مندی مشتری،تبلیغات و بازاریابی ،رقابت پذیری سازمانی،صنعت رقابتی،کیفیت کالا و خدمات جدید،افزایش فروش و ایجاد فرصت‌های جدید است.

برای تشریح متغیرهای جمعیت­شناختی از تحلیل توصیفی بهره گرفته­ایم و برای پاسخ به سئوالات تحقیق از تحلیل عاملی اکتشافی، آزمون فریدمن، میانگین و میانگین رتبه­ای استفاده کرده­ایم.

نتایج آزمون­های آماری نشان داد که هرکدام از عوامل شناسایی شده به نوبه خود در به کارگیری تجارت الکترونیک در SME ها تاثیر گذار می‌باشد همچنین در اولویت­ بندی، ابتدا عوامل محیطی سپس عوامل سازمانی و در نهایت عوامل ساختاری تاثیر گذار می­باشند

بدیهی است نتایج این تحقیق باعث شناخت مشکلات و عوامل تاثیر گذار در بگارگیری تجارت الکترونیک می­گردد که به اصلاح مسیر آتی و در نهایت افزایش به کارگیری تجارت الکترونیک و شکوفایی شرکت های کوچک و متوسط خواهد انجامید و همچنین برای محققینی که قصد پژوهش در این حوزه را دارند، مفید و اثربخش می‌باشد.

کلید واژه ها :عوامل سازمانی ، عوامل بازار ، ویژگی‌های خاص تجارت الکترونیک ، بلوغ الکترونیکی ، شرکت های کوچک و متوسط

فصل اول

کلیات تحقیق

مقدمه:

امروزه نقش بنگاه های کوچک و متوسط در رشد و توسعه کشورها در سراسر جهان شناخته شده است و در نتایج مطالعات، تحقیقات ‌و گزارش‌های رسانه های گوناگون بر آن تأکید می شود زیرا حدود ۹۹ درصد از بنگاه‌ها را بنگاه‌های کوچک و متوسط تشکیل می‌دهند و درحدود نیمی از تولید ناخالص داخلی کشورها متعلق ‌به این بنگاه‌هاست(محمدرضا سعادت-۱۳۹۰)

سازمان‌های کوچک و متوسط در رونق اقتصادی، توسعه فناوری و کارآفرینی نقش بسیار مؤثری دارند. این بنگاه ها به علت ویژگی‌های خاص خود ، از جمله اشتغالزایی و رفع معضل بیکاری ، توزیع ثروت در جامعه و کاهش فقر ، توسعه ی محلی و منطقه ای ، تأمین تولیدات مورد نیاز کشورها و تربیت نیروی انسانی مورد نیاز صنــــایع و بنگاه های بزرگ و پرورش یک جامعه با فضای کارآفرینی و ارتقا سطح جامعه و… دارای کارکردهای منحصر به فردی هستند و به عنوان یک عامل حیاتی جهت دستیابی به اهداف گسترده توسعه جوامع (بلاخص کشورهای در حال توسعه) محسوب می‌شوند. چالش های قابل توجهی در ورود و شکل گیری SME ها و شرکت‌های نوپا start up) ) به عرصه اقتصادی وجود دارد .

سازمان بین‌المللی کار (ILO) معتقد است محیط سیاست‌گذاری مناسب می‌تواند عامل مهمی در ایجاد اشتغال بیشتر و بهتر )در ابعاد کمی و کیفی ( از طریق توسعه بنگاه های کوچک باشد. برای توسعه این سازمان ها باید زیر ساختهای لازم را ایجاد کرد .

با توجه به اینکه کشور ما داری جمعیت جوان بالایی است که این نیروهای جوان اغلب تحصیل کـــرده و از فارغ التحصیلان دانشگاهی می‌باشند و از معضل بیکاری رنج می‌برند ، این شرکت ها می‌توانند نیروی کار بالایی را جذب کرده وقسمت بزرگی از بخش خصوصی را تشکیل دهند از این رو یکی از راه های بهبود وضعیت اقتصادی درکشور ، توجه بیشتر به گسترش وتوسعه صنایع کوچک می‌باشد .

جدول (۴-۹): خلاصه مدل رگرسیون به شیوه ورود برای پیش‌بینی رفتار پرخطر دانشجویان بر اساس تاب آوری و مؤلفه­ های تنظیم شناختی هیجانی

مدل

R

R2

R2 تعدیل شده

R2 تغییر یافته

F

Sig

DF1

DF2

تاب آوری

۵۷۴/۰

۳۲۹/۰

۳۲۹/۰

۳۲۹/۰

۴۱۳/۲۷۶

۰۰۱/۰≥P

۱

۳۰۰

سرزنش خود

۵۹۸/۰

۳۵۷/۰

۳۵۷/۰

۰۲۸/۰

۷۶۵/۳۲

۰۰۱/۰≥P

۱

۲۹۹

پذیرش

۶۱۲/۰

۳۷۴/۰

۳۷۴/۰

۰۱۷/۰

۸۵۳/۲۹

۰۰۱/۰≥P

۱

۲۹۸

تمرکز مجدد مثبت

۶۵۷/۰

۴۳۱/۰

۴۳۱/۰

۰۵۷/۰

۶۹۰/۵۵

۰۰۱/۰≥P

۱

۲۹۷

تمرکز مجدد بر برنامه ریزی

۶۹۸/۰

۴۸۷/۰

۴۸۷/۰

۰۵۶/۰

۶۵۰/۳۱

۰۰۱/۰≥P

۱

۲۹۶

فاجعه سازی

۷۴۳/۰

۵۵۲/۰

۵۵۲/۰

۰۶۵/۰

۳۰۶/۱۷

۰۰۱/۰≥P

۱

۲۹۵

دیگر سرزنش گری

۷۹۵/۰

۶۳۲/۰

۶۳۲/۰

۰۸/۰

۳۷۰/۱۰

۰۰۱/۰≥P

۱

۲۹۴

دوربین واتسون

۸۹۷/۱

نتایج رگرسیون چند متغیری نشان داد که تاب آوری با ضریب رگرسیون ۵۷۴/۰ وارد معادله رگرسیون شد و به تنهایی ۳۲ درصد از رفتارهای پرخطر دانشجویان را پیش‌بینی می‌کند. در مرحله بعد تک تک مؤلفه‌ های تنظیم شناختی- هیجانی وارد معادله رگرسیونی شدند و در مجموع ۶۳/۰ درصد از رفتارهای پرخطر دانشجویان را پیش‌بینی می‌کنند. بر اساس نتایج آزمون دوربین واتسون که برابر با ۸۹۷/۱ است مفروضه استقلال داده ها نیز رعایت شده است. برای تعیین سهم متغیر تاب آوری و هر یک از مؤلفه های تنظیم شناختی هیجانی در پیش‌بینی رفتارهای پرخطر دانشجویان از تحلیل رگرسیون به روش گام به گامبه ترتیب زیر استفاده شد.

جدول (۴-۰۱): نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیری برای پیش‌بینی رفتارهای پرخطر بر اساس تاب آوری و تنظیم شناختی هیجانی

گام به گام

مدل

مجموع مجذورات

df

میانگین مجذورات

F

Sig

۱

رگرسیون

۴۵۶/۵۲۰۱

۱

۴۵۶/۵۲۰۱

۲۲۸/۱۴۴

۰۰۱/۰≥P

باقیمانده

۳۸۸/۱۰۷۷۷

۲۹۹

۰۴۹/۳۶

کل

۸۴۴/۱۵۹۷۸

۳۰۰

۲

رگرسیون

۵۴۱/۵۵۹۴

۲

۲۷/۲۷۹۷

۶۲/۲۰۸

۰۰۱/۰≥P

باقیمانده

۶۹۷/۳۹۹۵

۲۹۸

۴۰۸/۱۳

کل

۸۴۴/۱۵۹۷۸

۳۰۰

۳

رگرسیون

۳۸۷/۶۰۱۴

۳

۲۰۰۴

۷۳/۵۹

۰۰۱/۰≥P

۳

رگرسیون

۳۸۷/۶۰۱۴

۳

۲۰۰۴

۷۳/۵۹

۰۰۱/۰≥P

باقیمانده

۴۵۱/۹۹۶۴

۲۹۷

۵۵۰/۳۳

کل

۸۴۴/۱۵۹۷۸

۳۰۰

۴

رگرسیون

۷۱۴/۶۹۹۸

۴

۶۷/۱۷۴۹

۶۸/۵۷

۰۰۱/۰≥P

باقیمانده

۱۳/۸۹۸۰

۲۹۶

۳۳/۳۰

کل

۸۴۴/۱۵۹۷۸

۳۰۰

۵

رگرسیون

۸۷۴/۷۶۹۸

۵

۷۷/۱۵۳۹

۸۷/۵۴

۰۰۱/۰≥P

باقیمانده

۹۷/۸۲۷۹

۲۹۵

۰۶/۲۸

کل

۸۴۴/۱۵۹۷۸

۳۰۰

۶

رگرسیون

۴۱۸/۸۸۷۵

۶

۲۳/۱۴۷۹

۲۲/۶۱

۰۰۱/۰≥P

باقیمانده

۴۲۶/۷۱۰۳

۲۹۴

۱۶۱/۲۴

کل

۸۴۴/۱۵۹۷۸

۳۰۰

۷

رگرسیون

۵۱۴/۱۰۱۱۱

۷

۵۰۲/۱۴۴۴

۱۳/۷۲

۰۰۱/۰≥P

باقیمانده

۳۳/۵۸۶۷

۲۹۳

۰۲۵/۲۰

کل

۸۴۴/۱۵۹۷۸

۳۰۰

با توجه به اینکه متغیرهای پیش بین و ملاک ‌بر اساس مقیاس فاصله ای بودند، و بین آن ها رابطه خطی مشاهده شد، و توزیع نرمال داده ها، طبیعی بودن و همسانی پراکنشی باقی ‌مانده‌ها غربال شدند، ‌بنابرین‏ مفروضه استفاده از رگرسیون برقرار است. برای تعیین سهم هر یک از متغیرهای تاب آوری و مؤلفه‌ های تنظیم شناختی هیجانی در پیش‌بینی رفتارهای پرخطر از تحلیل رگرسیون به شیوه گام به گام به ترتیب زیر استفاده شد.

جدول (۴-۱۱): خلاصه نتایج ضرایب استاندارد و غیراستاندارد برای پیش‌بینی رفتار پرخطر از طریق متغیر تاب آوری و تنظیم شناختی- هیجانی

متغیرهای پیش بین

ضرایب غیر استاندارد

ضرایب استاندارد

T

P

عامل افزایش واریانس (VIF)

مقدار تحمل

B

SE

Beta

Consttant

۲۲۱/۱۲

۴۳۸/۲

–

۰۱۲/۵

۰۰۱/۰≥P

–

–

تاب آوری

۶۳۰/۱-

۰۵۸/۰

۹۵۲/۰-

۳۲۳/۲۸-

۰۰۱/۰≥P

۴۹/۱

۶۷۱/۰

سرزنش خود

۳۷۴/۱

۰۵۱/۰

۲۷۳/۰

۹۹۰/۲۶

۰۰۱/۰≥P

۸۸/۲

۶۴۳/۰

پذیرش

۰۶۲/۲-

۱۳۵/۰

۱۷۸/۰-

۲۵۰/۱۵-

۰۰۱/۰≥P

۵۹/۱

۶۲۶/۰

تمرکز مجدد مثبت

۷۵۱/۰-

۰۶۹/۰

۱۸۲/۰-

۹۳۹/۱۰-

۰۰۱/۰≥P

۷۵/۱

۵۶۹/۰

تمرکز مجدد بر برنامه ریزی

۹۲۲/۰-

۱۲۲/۰

۲۳۷/۰-

۵۵۹/۷-

۰۰۱/۰≥P

۹۴/۱

۵۱۳/۰

فاجعه سازی

۱۹۰/۰

۰۳۸/۰

۰۵۱/۰

۹۸۰/۴

۰۰۱/۰≥P

۲۳/۲

۴۴۸/۰

دیگر سرزنش گری

۱۳۷/۰

۰۴۳/۰

۰۲۹/۰

۲۲۰/۳

۰۰۱/۰≥P

۷۱/۲

۳۶۸/۰